تأمل در آنها مى توان گفت كه آفرينش انسان ، داراى پنج حكمت است . اين حكمت ها عبارت اند از :

1 . به كار گيرى انديشه و شناخت آفريدگار

قرآن كريم ، در ادامه تبيين مراحل آفرينش انسان ، تصريح مى فرمايد :
«هُوَ الَّذِى خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُواْ أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُواْ شُيُوخًا وَ مِنكُم مَّن يُتَوَفَّى مِن قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُواْ أَجَلاً مُّسَمًّى وَ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ .^۱
او كسى است كه شما را از خاك ، آن گاه از نطفه و آن گاه از خون بسته آفريد و شما را به صورت كودك در آورد تا شما را به كمال قوّت برساند، و تا سالمند شويد . و از ميان شما بعضى مرگ پيش رس مى يابد و تا [ در نهايت] به مدّتى مقرّر برسيد ، و اميد كه در انديشه فرو رويد» .
همچنين ، در باره هدف و حكمت نهايى آفرينش جهان مى فرمايد :
«اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ سَبْعَ سَمَـوَ تٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَىْ ءٍ عِلْمَام .^۲
خداوند ، كسى است كه هفت آسمان را آفريد و از زمين هم همانند آنها را. فرمان ، از ميان آنها پديد مى آيد، تا بدانيد كه خداوند بر هر چيزى تواناست ، و به راستى علم وى هر چيزى را در بر گرفته است» .

تحليلى درباره حكمت آفرينش انسان

آيات و رواياتى كه موضوع آنها حكمت آفرينش انسان است ، به سه دسته تقسيم مى شوند :
دسته اوّل ، آيات و رواياتى كه تأكيد مى كنند خلقت انسان ، بيهوده و عبث نيست ؛ بلكه داراى هدف و حكمت است ، مانند اين آيه :
«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَـكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ .^۱
آيا گمان بُرده ايد كه شما را بيهوده آفريده ايم و به سوى ما باز نمى گرديد ؟!»
دسته دوم ، نصوصى كه دلالت دارند بر اين كه آفرينش انسان ، سودى براى آفريدگار ندارد ، مانند اين روايت :
لَم تَخلُقِ الخَلقَ لِوَحشَةٍ ، و لَا استَعمَلتَهُم لِمَنفَعَةٍ .^۲آفريده ها را براى تنهايى و وحشت نيافريدى ، و براى سودى هم آنها را به كار نگرفتى .
دسته سوم ، آيات و رواياتى كه حكمت آفرينش انسان را بيان كرده اند كه با