185
انسان شناسي از منظر قرآن و حديث

6 / 6

فراموشى

قرآن

«و چون به انسان گزندى رسد ، توبه كنان ، پروردگارش را مى خواند . سپس چون از جانب خود به او نعمتى دهد ، آن [گزندى] را كه در رفع آن ، پيش تر به درگاه او دعا مى كرد ، فراموش مى نمايد و براى خدا همتايانى قرار مى دهد تا [خود و ديگران را ]از راه او گم راه گرداند . بگو: «به كفرت اندكى برخوردار شو كه تو از اهل آتشى»» .

«پيش از اين ، با آدم پيمان بستيم ؛ [ولى آن را] فراموش كرد و براى او عزمى نيافتيم» .

«و هرگاه به انسان گزندى رسد ، ما را به پهلو خوابيده يا نشسته يا ايستاده، مى خواند و چون گزندش را از او برطرف كنيم ، چنان مى رود كه گويى ما را براى گزندى كه به او رسيده ، نخوانده است . اين گونه ، براى اسرافكاران ، آنچه انجام مى دادند ، زينت داده شده است» .

«پس هر گاه به انسان گزندى رسد ، ما را بخواند . سپس چون از جانب خود به او نعمتى دهيم ، بگويد: «آن را به دانش خود يافته ام» . نه چنان است ؛ بلكه آن ، آزمايشى است ، ولى بيشترشان نمى دانند» .

حديث

۱۵۰.امام صادق عليه السلام :انسان، انسان ناميده شده است ، چون دچار نسيان [و فراموشى ]مى شود . خداوند عز و جل فرموده است: «و پيش از اين با آدم پيمان بستيم ؛ [ولى آن را] فراموش كرد» .

ر . ك : توسعه اقتصادى بر پايه قرآن و حديث : بخش پنجم / فصل يكم : فخر فروشى با ثروت / زيان هاى فخر فروشى با ثروت / فراموش كردن خدا .


انسان شناسي از منظر قرآن و حديث
184

6 / 6

النِّسيانُ

الكتاب

«وَ إِذَا مَسَّ الْاءِنسَـنَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِىَ مَا كَانَ يَدْعُواْ إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلاً إِنَّكَ مِنْ أَصْحَـبِ النَّارِ» . ۱

«وَ لَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى ءَادَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِىَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا» . ۲

«وَ إِذَا مَسَّ الْاءِنسَـنَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنـبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ كَذَ لِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ» . ۳

«فَإِذَا مَسَّ الْاءِنسَـنَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَـهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْم بَلْ هِىَ فِتْنَةٌ وَ لَـكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ» . ۴

الحديث

۱۵۰.الإمام الصادق عليه السلام :سُمِّيَ الإِنسانُ إنساناً لِأَنَّهُ يَنسى ، وقالَ اللّهُ عَزَّ وجَلَّ : «وَ لَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى ءَادَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِىَ» . ۵

راجع : التنمية الاقتصادية في الكتاب والسنّة : القسم الخامس / الفصل الأوّل : التكاثر / مضار التكاثر / نسيان اللّه .

1.الزمر : ۸ .

2.طه : ۱۱۵ .

3.يونس : ۱۲ .

4.الزمر : ۴۹ .

5.علل الشرائع : ص ۱۵ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۶۰ ص ۲۶۴ ح ۱ ؛ المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۴۱۲ ح ۳۴۳۶ ، تاريخ دمشق : ج ۷ ص ۳۷۶ كلاهما عن ابن عبّاس من دون إسناد إلى أحدٍ من اهل البيت عليهم السلام .

  • نام منبع :
    انسان شناسي از منظر قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 62164
صفحه از 240
پرینت  ارسال به