۸.الاحتجاج :از جمله پرسش هاى فراوانى كه زنديق از امام صادق عليه السلام سؤال كرد ، يكى اين بود كه گفت : . . . زمانى كه چراغ خاموش مى شود ، نورش به كجا مى رود؟
فرمود : «از بين مى رود و ديگر ، باز نمى گردد» .
زنديق گفت : پس چرا قبول نداريد كه انسان ، اين گونه باشد ؟ وقتى مُرد و روح از بدن جدا شد ، ديگر هرگز به بدن برنمى گردد ، چنان كه وقتى چراغ خاموش شد ، نورش ديگر هرگز به آن باز نمى گردد .
امام عليه السلام فرمود : «قياست درست نبود . آتش در اجسام ، نهفته است و اجسام ، قائم به ذات هستند ، مانند سنگ و آهن . پس هرگاه يكى از اين دو به ديگرى زده شود ، از ميانشان ، آتش جرقّه مى زند و از آن آتش ، چراغى نورانى افروخته مى گردد . پس ، آتش در اجسام آتش گرفته ، ثابت است ؛ ولى نور ، از بين رفتنى است . امّا روح ، جسم لطيفى است كه كالبد سِتَبرى بر آن پوشانده شده است . روح ، مانند چراغى كه گفتى ، نيست . همان كسى كه در رحِم جنين از آبى صاف آفريد و اجزاى گوناگون ، از رگ و عصب و دندان و مو و استخوان و جز اينها در او پديد آورد ، همو آن را پس از مرگش زنده مى گرداند و پس از نابودى اش دوباره ايجاد مى كند .
