۱۳۵۴۱.عنه عليه السلام :العاقِلُ لا يَتَكَلَّمُ إلاّ بِحاجَتِهِ أو حُجَّتِهِ . ۱
۱۳۵۴۲.عنه عليه السلام :العاقِلُ إذا سَكَتَ فَكَّرَ ، و إذا نَطَقَ ذَكَرَ ، و إذا نَظَرَ اعتَبَرَ . ۲
۱۳۵۴۳.عنه عليه السلام :العاقِلُ إذا عَلِمَ عَمِلَ ، و إذا عَمِلَ أخلَصَ ، و إذا أخلَصَ اعتَزَلَ . ۳
۱۳۵۴۴.عنه عليه السلام :العاقِلُ يَعتَمِدُ عَلى عَمَلِهِ ، الجاهِلُ يَعتَمِدُ عَلى أمَلِهِ . ۴
۱۳۵۴۵.عنه عليه السلام :العاقِلُ يَجتَهِدُ في عَمَلِهِ، و يُقَصِّرُ مِن أمَلِهِ . ۵
۱۳۵۴۶.عنه عليه السلام :العاقِلُ لا يَفرُطُ بِهِ عُنفٌ ، و لا يَقعُدُ بِهِ ضَعفٌ . ۶
۱۳۵۴۷.عنه عليه السلام :العاقِلُ يَتَقاضى نَفسَهُ بِما يَجِبُ عَلَيهِ ، و لا يَتَقاضى لِنَفسِه بِما يَجِبُ لَهُ . ۷
۱۳۵۴۸.عنه عليه السلام :العاقِلُ يَألِفُ مِثلَهُ ، الجاهِلُ يَميلُ إلى شَكلِه . ۸
۱۳۵۴۹.عنه عليه السلام :العاقِلُ لا يُحَدِّثُ مَن يَخافُ تَكذيبَهُ ، و لا يَسألُ مَن يَخافُ مَنعَهُ ، و لا يَقدُمُ عَلى ما يَخافُ العُذرَ مِنهُ، و لا يَرجو مَن لا يُوثَقُ بِرَجائهِ . ۹
۱۳۵۴۱.امام على عليه السلام :خردمند جز به هنگام نياز يا بيان دليل و حجّت، زبان به سخن نمى گشايد.
۱۳۵۴۲.امام على عليه السلام :خردمند هر گاه خاموش باشد مى انديشد و هر گاه سخن گويد از خدا ياد كند و هر گاه بنگرد عبرت آموزد.
۱۳۵۴۳.امام على عليه السلام :خردمند هر گاه بداند عمل مى كند و هر گاه عمل كند از روى اخلاص انجام دهد و هر گاه اخلاص ورزد كناره گيرد.
۱۳۵۴۴.امام على عليه السلام :خردمند به كارش تكيه مى كند و نادان به آرزويش.
۱۳۵۴۵.امام على عليه السلام :خردمند در عمل خود مى كوشد و از آرزوى خويش مى كاهد.
۱۳۵۴۶.امام على عليه السلام :قدرت، خردمند را به افراط كارى نمى كشاند و ناتوانى او را از پاى نمى نشاند.
۱۳۵۴۷.امام على عليه السلام :خردمند در قبال وظايفى كه دارد از نفْس خود باز خواست مى كند و براى وظايفى كه ديگران در قِبال او دارند براى نفْس خود [از مردم] باز خواست نمى كند [بلكه گذشت مى كند].
۱۳۵۴۸.امام على عليه السلام :خردمند با همتاى خود انس مى گيرد؛ نادان به همانند خود مى گرايد.
۱۳۵۴۹.امام على عليه السلام :خردمند به كسى كه مى ترسد سخنش را دروغ شمارد سخنى نمى گويد و از كسى كه مى ترسد دريغ ورزد چيزى نمى طلبد و كارى كه مى ترسد به عذرخواهى بينجامد انجام نمى دهد و به كسى كه نمى شود به او اميد بست اميد نمى بندد.
