نگاهی به جايگاه علمی علی بن ابراهيم قمی و دوران و آثار او - صفحه 14

شيخ طوسي نيز دربارة او گفته است:
علوي طبري، فاضل، اديب، عارف، فقيه، زاهد و پرهيزگار بود و از نيکي‌هاي بسيار برخوردار؛ تأليفات و تصنيفات بسياري از خود به يادگار نهاد. ۱
شيخ مفيد در کتاب الامالي خود از او با اوصافي چون شريف زاهد و شريف صالح ياد کرده است و او از مشايخ صدوق است که از او با دعاي «رضي الله عنه» در کتاب معاني‌الاخبار ياد کرده است.
3. محمد بن موسي بن متوکل؛ شيخ طوسي در «من لم يرو عنهم(» (کساني که از معصومان( روايت نکرده‌اند) از او نام برده و گفته است:
او از عبدالله بن جعفر حميري روايت کرده و ابن‌بابويه از او روايت کرده است. ۲
شيخ صدوق بسيار از او روايت کرده و از وي در طرقش به کتاب‌هاي متقدم در 48 مورد نام برده است؛ به نظر مي‌رسد که صدوق به او اعتماد داشته است. سيد بن طاووس در کتاب فلاح السائل وثاقت او را مورد اتفاق دانسته و علامه حلي و ابن‌داوود در قسم اول از او ياد کرده‌اند.
4. محمد بن يعقوب کليني؛ نجاشي دربارة او گفته است:
ابو جعفر کليني... شيخ اصحاب ما و بزرگ ايشان در عصر خود در ري بوده و از موثق‌ترين مردمان و ثابت قدم‌ترين آنها در حديث است. او کتاب معروف خود به نام الکافي را مدت بيست سال نگاشت... در سال 329ق، در بغداد دارفاني را وداع گفت. ۳
شيخ طوسي در الفهرست گفته است:
ثقه است و آشناي با احاديث؛ از او کتاب‌هايي بر جاي مانده است.
5. ابوالفضل، عباس بن محمد بن قاسم بن حمزه فرزند موسي الكاظم(.

طبقه علي بن ابراهيم در رجال

براي آن‌که طبقة او را مشخص سازيم، ابتدا بايد به مطالبي اشاره شود که بر اساس آنها بتوان با عصري که در آن علي بن ابراهيم مي‌زيسته، آشنا شد؛ از آن جمله:
1. از يادکرد مشايخ او درمي‌يابيم که اکثر روايات علي بن ابراهيم از شاگردان امام جواد( (م 220ق)، امام هادي( (م 254ق) و امام عسکري( (م 260ق) است و نيز از باقي‌ماندة شاگردان بازمانده امام رضا( ـ که تا سال‌هاي زيادي پس از آن حضرت زنده بودند ـ روايت کرده است؛ مانند عبدالله بن صلت.
2. او از محـدثان قـمـي ـ که در زمـان حيات امـام جواد( و يا انـدکي پس از آن، درگذشته‌اند، مانند زکريا بن آدم اشعري، عبدالعزيز بن مهتدي اشعري، محمد بن عيسي بن عبدالله اشعري و محمد بن خالد برقي ـ روايت نکرده است.

1.الفهرست، ش۱۹۵.

2.رجال الطوسي، ش۳.

3.جال النجاشي، ش۱۰۲۷.

صفحه از 18