سرچشمه های احاديث - صفحه 46

[۴] فبلغ الله بک اشرف محلّ المکرمين. [۵] الحمدلله الّذي استنقذنا بک من الشرک و الضلال. [۶] اللهم صل علي محمد و آله و اجعل صلواتک و صلوات ملائکتک و انبيائک و المرسلين و عبادک الصالحين و اهل السماوات و الارضين و من سبّح لک يا رب‌العالمين من الاولين و الآخرين علي محمّد عبدک و رسولک و نبيک و امينک و نجيبک و حبيبک و صفيک و صفوتک و خاصتک و خالصتک و خيرتک من خلقک. [۷] و اعطه الفضل و الفضيلة و الوسيلة و الدرجة الرفيعة و ابعثه مقاماً محموداً يغبطه به الاوّلون و الآخرون. [۸] اللهم انّک قلتوَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرَوا اللّـهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّـهَ تَوَّاباً رَحِيماً. [۹] الهي فقد اتيت نبيّک مستغفراً تائباً من ذنوبي فصل علي محمد و آله و اغفرها لي، يا سيدنا، اتوجه بک و باهل بيتک الي الله تعالي ربک و ربي ليغفرلي.۱
پس از اين بندهاي افزوده اين زيارت آغاز مي‌شود که از ذکر آن درمي‌گذريم.

مقايسه دو زيارت

ما در اينجا نخست به بيشتر تفاوت‌هاي اين دو زيارت در بندهاي نه‌گانه (بجز بند سوم) اشاره کرده، سپس به بند سوم ـ که محلّ اشکال است ـ پرداخته، راه‌حلي براي حل اشکال در اين زيارت ارائه مي‌دهيم.
در بند اول، در زيارت دوم، شهادت دوم ذکر نشده است.
در بند دوم، رسول‌الله به رسوله تبديل شده است.
در بند چهارم، «افضل شرف» به اشرف تبديل شده است که نقل زيارت دوم مأنوس‌تر است.
در بند پنجم، الضلالة به الضلال بدل شده که يا از باب نقل به معناست يا تحريف لفظي به جهت شباهت اين دو واژه در کتابت (البته اين احتمال قوي‌تر به نظر مي‌آيد).
در بند ششم، در زيارت دوم، صلواتي در آغاز افزوده شده، واژة المقربين افتاده که ظاهراً در اصل زيارت بوده و به جاي انبيائک المرسلين، انبيائک و المرسلين آمده که عبارت نخست بهتر به نظر مي‌آيد؛ عبادک الصالحين هم پس از انبياءک آمده که صحيح‌تر است.
به جاي نجيک، نجيبک آمده که يکي محرّف ديگري است. در پاره‌اي از اوصاف پيامبر جابه‌جايي رخ داده و وصف خالصتک افزوده شده که ممکن است نسخه بدل خاصتک باشد که با نسخه اصلي به متن زيارت راه يافته است.

1.جمال‌الاسبوع، ص۲۹.

صفحه از 59