زيارت مشابه ششم
در کامل الزيارات، به نقل از ابراهيم بن ابي‌البلاد، از ابوالحسن( [گويا مراد امام کاظم( باشد] زيارتي براي پيامبر نقل کرده که در پاره‌اي از جملات با زيارت مورد بحث تشابه دارد؛ از جمله با بند سوم مورد بحث ما:
اشهد انک قد بلّغت رسالات ربک و نصحت لامتک و جاهدت في سبيل ربک و عبدته حتي اتاک اليقين و ادّيت الّذي عليک من الحق.۱
نکته جالب در اين زيارت و زيارت پيشين، اين است که افعال ديگري که از سوي شارحان حديث در زيارت مورد بحث ما به عنوان متعلّق جار و مجرور ذکر شدهاند، يعني فعل «بلّغت» و «نصحت» و «جاهدت»، در هر دو زيارت، و فعل «عبدته» در زيارت اخير ذکر شده، ولي جار و مجرور «بالحکمة و الموعظة الحسنة» به همراه آنها نيست. اين امر، مؤيّد اين معناست که جار و مجرور به اين افعال تعلق ندارد.
در اينجا مناسب است با نقل روايات ديگري که از آية مورد بحث گرفته شده، خانواده بزرگ‌تري از احاديث مشابه را پيش روي خوانندگان قرار دهيم.
روايات ديگر برگرفته از آيه 125 سوره نحل
آيه مورد نظر در بحث ما سرچشمه احاديث بسياري بوده است. ما به پاره‌اي از اين احاديث اشاره مي‌کنيم. در اين اقتباس‌ها جمله «بالحکمة و الموعظة الحسنة» به فعل دعا و مشتقات آن تعلّق دارد.
در اينجا تذکر اين نکته مفيد است در احاديثي که از اين آيه سيراب گشته‌اند و از تعبير آن بهره‌مند شدهاند، فعل جمله، به تناسب مقام، با فعل آيه تفاوت دارد. همچنين، اين احاديث در آوردن سبيل و نياوردن آن تفاوت دارند؛ کيفيت اشاره به نام خداوند هم در اين احاديث يکسان نيست. نقطه اشتراک اين احاديث در تعبير «بالحکمة و الموعظة الحسنة» است، براي يافتن سرچشمه احاديث و دست‌يابي به احاديث هم خانواده که از يک سرچشمه سيراب شدهاند. بايد به اين‌گونه تفاوت‌ها توجه داشت و نقطه اشتراک احاديث هم خانواده و سرچشمه قرآني آنها را به درستي به دست آورد.
حال به برخي از احاديث برگرفته از آيه فوق اشاره مي‌کنيم:
۱.الامام يحلّ حلال الله و يحرّم حرام الله ... ويدعو الي سبيل ربه بالحکمة و الموعظة الحسنة و الحجة البالغة... ۲
1.کامل‌الزيارات، ب۳، ح۵. (و به نقل از آن در المزار مفيد، ص۱۷۳، ح۱ و بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۱۵۴).
2.الکافي، ج۱، ص۱۹۸، ح۱ (و به نقل از آن در الغيبة نعماني، ص۲۱۸)؛ الامالي صدوق، مجلس۹۷، ح۱؛ عيون اخبار الرضا(، ص۲۱۶، ح۱؛ کمال‌الدين، ص۶۷۷، ح۳۲؛ معاني‌الاخبار، ص۹۸، ح۲ (و به نقل از کتب صدوق در بحارالانوار، ج۲۵، ص۱۲۰، ح۴)؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۴۲؛ تحف‌العقول، ص۴۳۶.
