7. روايات امام صادق عليه السلام در منابع اهل‌سنت
از ديدگاه اهل‌سنت، امام صادق جزو طبقة ششم راويان ۱ و با راوياني مثل عبدالملك بن عبدالعزيز، معروف به ابن‌جريج، زياد بن بيان رقي، عاصم بن بهدله و ... هم‌طبقه است. ۲ ابن‌جوزي، به نقل از واقدي گفته است كه ايشان جزو طبقة پنجم تابعان هستند. ۳ حديث‌پژوهان اهل‌سنت روايات اندكي را از ايشان نقل كرده‌اند؛ در حالي كه در منابع شيعي هزاران روايت از ايشان به دست ما رسيده است.
احمد بن حنبل، در مسند خود، تنها دوازده روايت از امام صادق نقل كرده است كه يكي از اين روايات نيز تكراري است. (نمودار شمارة 9) ۴ اين در حالي است كه روايات افرادي چون ابن‌جريج ـ كه با ايشان هم‌طبقه هستند ـ در مسند احمد از 120 روايت متجاوز است.
بخاري و مسلم از جمله كساني هستندكه به روايات امام صادق بسيار بي‌اعتنا بوده‌اند؛ به گونه‌اي كه بخاري هيچ روايتي از ايشان در صحيح خود نياورده و تنها چند روايت انگشت‌شمار از ايشان در كتاب ادب المفرد خود نقل كرده است. اما مسلم دوازده روايت از ايشان نقل كرده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، تنها به هشت روايت مي‌رسد. اين در حالي است كه بخاري بيش از شصت روايت و مسلم بيش از 120 روايت از ابن‌جريج نقل كرده‌اند كه اين تعداد به هيچ روي با ميزان روايات امام صادق در اين كتاب مقايسه‌كردني نيست.
ابن‌ماجه تنها هجده روايت از ايشان نقل كرده كه از آن ميان دو روايت تكراري است. اين در حالي است كه تعداد مرويات او از ابن‌جريج بيش از چهل روايت است.
ابوداود، همان‌گونه كه از ائمة پيشين روايات اندك و انگشت‌شماري را نقل كرده، از امام صادق نيز تنها پنج حديث نقل کرده است؛ در حالي كه روايات او از ابن‌جريج بيش از هشتاد روايت است.
ترمذي 23 روايت از امام صادق نقل كرده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، به هفده روايت مي‌رسد. اين در حالي است كه روايات ابن‌جريج در كتاب او بيش از چهل روايت است.
نسايي 41 روايت از امام صادق در كتاب خود آورده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، به 25 روايت مي‌رسد. اين در حالي است كه روايات ابن‌جريج در كتاب او از هشتاد روايت بيشتر است.
الدارمي تنها شش رويات از ايشان نقل كرده است؛ در حالي كه روايات ابن‌جريج در كتاب او از پنجاه روايت بيشتر است.
حاكم تنها 41 روايت از ايشان در المستدرک آورده است كه اين تعداد، پس از حذف مکررات، به 34 روايت مي‌رسد؛ در حالي كه روايات ابن‌جريج در كتاب او از نود روايت بيشتر است.
بيهقي بيشترين ميزان روايات را از امام صادق در مقايسه با ساير كتب دهگانة اهل‌سنت در كتاب خود آورده است. او 174 روايت از ايشان نقل كرده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، به 122 روايت
1.معجم رجال الكتب التسعة، ج۱، ص۲۴۷.
2.طبقات راويان احاديث مهدويت، ص۱۴۷.
3.تذكرة الخواص، ج۲، ص۴۵۲.
4.براي آگاهي از چگونگي پراكندگي موضوعي روايات امام صادق در اين منابع به جدول شمار? ۷ مراجعه كنيد.
