گفتگو با حضرات آيات آصفي و حكيم - صفحه 16

همچنين حاكم در« مستدرك»، طبرانى در كتاب «مجمع» و ابن عساكر در «تاريخ» خود با چند طريق اين حديث را آورده اند.
علاّمه سيّد شرف الدين نقل حديث غدير را به مسلم (يكى از نويسندگان «صحاح ستّه») نسبت داده است، البته نقل مسلم نيز بريده و كوتاه است. (المراجعات:263).
از آنچه گفته شد چنين بر مى آيد كه صحّت و درستى حديث غدير مورد پذيرش عالمان سنّى است، گرچه برخى نپذيرفته اند، ولى اين دسته، از متعصّبان متفرّد هستند و در برابر، عدهّ اى از عالمان سنّى به تواتر حديث غدير معتقدند؛ چونان ذهبى، ابن جزرى، جلال الدين سيوطى، ملاّعلى قادرى، جمال الدين عطاءاللّه بن فضل شيرازى، مناوى شافعى، ابن كثير دمشقى، شيخ على تقى، ميرزا محذوم، ضياء الدين قبلى، محمد بن اسماعيل امير، محمد صدر عالم و ديگران(نفحات الأزهار6/105-121).
امّا در ناحيه دلالت اين حديث، برخورد عمومى اهل سنت، برگرداندن ظاهر روشن و گوياى حديث ـ كه بيانگر امامت و ولايت است ـ به يك موضوع اخلاقى و عاطفى است. روشن است كه اين تفسير، توجيه و تأويل بدان جهت است كه اينان خلافت خلفاى سه گانه را پذيرفته اند و با اين پذيرش بايد به چنين توجيه و تأويلى دست بزنند.

4- علوم حديث: چه تحريفاتى در نقل حديث غدير صورت پذيرفته است؟ نمونه هايى از آن را بيان فرماييد.

آيةالله آصفى: حديث غدير را هيچ محدّثى كه براى قول و رأى خود احترامى قايل است، نمى تواند تكذيب كند. تشكيك در صحت صدور اين حديث، همان طور كه قبلاً يادآورى كردم، تشكيك در واضحات است، ولى چون اين

صفحه از 36