هفت تکبیر عشق

ترجمه ی دو روایت را می آوریم. شاید منشأ آن این روایت ها باشد:

یک) هشام بن حکم می گوید: به امام کاظم(ع) عرض کردم: به چه علت بهتر است در آغاز نماز هفت تکبیر گفته شود؟ امام فرمود: ای هشام، همانا خدای تبارک و تعالی آسمان ها را هفت، زمین ها را هفت و حجاب ها را هفت عدد قرار داده است. پس هنگامی که پیامبر را به معراج برد و فاصله ای به اندازه دو سر کمان یا کمتر از آن داشت، حجابی از حجاب هایش را زدود. پس پیامبر تکبیر گفت و آغاز به گفتن کلمه هایی کرد که در شروع نماز گفته می شود. سپس هنگامی که حجاب دوم زدوده شد، تکبیر گفت و همینگونه بود، تا به حجاب هفتم رسید و هفت تکبیر گفت. بدین علت، هنگام آغاز نماز هفت تکبیر گفته می شود.[۱]

دو) جابر بن عبداللّه انصاری می گوید: با مولایمان امیر مؤمنان(ع) بودم که مردی را دید به نماز ایستاده است. پس به او فرمود: ای مرد، آیا حقیقت نماز را می دانی؟ عرض کرد: ای مولای من، آیا نماز حقیقتی غیر از عبادت دارد؟ پس فرمود: آری. سوگند به کسی که محمّد را به نبوّت برانگیخت هیچ پیامبری را به کاری از کارها برنیانگیخته، جز اینکه متشابه و تأویل و تنزیل دارد و همه این ها بر عبادت، دلالت می کنند. پس آن مرد عرض کرد: ای مولای من مرا از آن آگاه کن.

حضرت فرمود: حقیقت (هفت) تکبیر آغازین تو که با آن کارهایی را بر خود حرام می کنی این است: هنگامی که اللّه اکبر نخست را می گویی، در دلت بگذرانی: خدا بزرگتر از آن است که به برخاستن و نشستن توصیف شود. و در تکبیر دوّم، به حرکت و سکون و در سوّم، به جسم بودن یا تشبیه به چیزی کردن یا با چیزی مقایسه کردن توصیف شود و در تکبیر چهارم در دلت می گذرانی: (خدا بزرگتر از آن است) که حالت های گوناگون بر او عارض شود یا بیماری ها او را بیازارد و در تکبیر پنجم در دلت می گذرانی: (خدا بزرگتر از آن است) که به جوهر و عرض بودن توصیف شود، تا در چیزی حلول کند یا چیزی در او حلول کند. در تکبیر ششم در دلت می گذرانی: (خدا بزرگتر از آن است) که هر چه بر موجودات حادثْ روا بدانی؛ چون نابودی و جابجایی و دگرگونی از حالتی به حالتی، بر او نیز روا داری. و در تکبیر هفتم، اینکه حواس پنجگانه او را دریابد...[۲]