رجال شيعی ناشناخته از نيمه نخست قرن هفتم هجری - صفحه 64

شرح‌حال وي را ابن فوطي، صفدي و... آورده‌اند که محقق محترم کتاب، کامل سلمان الجبوري از آن مطالب در مقدمه استفاده کرده ‌است. وي آثار ديگري هم داشته است که از آن جمله کتاب تحفة الوزراء ذيل معجم الشعراء مرزباني بوده است. پس از اتمام آن‌که ـ در اصل بايد شاعران دوره‌هاي پيشين باشد ـ به کار گردآوري شرح‌حال و اشعار معاصران پرداخته است. اين معاصران بايد کساني باشند که در نيمه نخست قرن هفتم هجري مي‌زيسته‌اند. ابن شعار به اين امر توجه داشته و تاريخ تولد بسياري از اين افراد را ـ که هنوز زنده بوده‌اند ـ غالباً از خودشان، در اينجا نقل کرده است. اگر هم در طول ساليان درگذشته‌اند، خبر و زمان درگذشت آنان را نيز آورده است. وي در بسياري از موارد نسب آنان را به طور کامل و بيشتر از طريق نوشته‌هاي خودشان در اين کتاب درج کرده است.

فوايد حديثي کتاب

فوايد حديثي کتاب نيز کم نيست؛ گرچه به طور معمول بايد گفت شمار محدثاني که شاعر باشند، اندک است. شايد مهم‌ترين اطلاع وي در حوزه تشيع، اطلاعات مربوط به ابن بطريق و به خصوص کتاب العمدة او باشد. وي با اشاره به اين که ابن بطريق حلي است، از سفرهاي فراوان او براي سماع حديث ياد کرده و يادداشتي هم از شريف ابوعبدالحميد فخار بن معد دربارة وي آورده که مغتنم است. پس از آن، خودش با اشاره به کتاب العمدة از کتاب ديگر او با عنوان مستدرک المختار في مناقب المختار، ياد کرده و مي‌افزايد که اين اثر از صحاح استخراج شده و او تحليل‌هاي حديثي و تفسيري هم دربارة آن دارد. ۱
در ديگر شرح‌حال‌ها نيز اطلاعاتي مشابه ديده مي‌شود. در يک مورد، از وجود يک دارالحديث در موصل سخن مي‌گويد. موضوع سخن دربارة عبدالرزاق بن رزق الله رسعني است که مي‌نويسد وي در سال 623 به موصل آمد:
و نزل بدارالحديث المهاجريّة بباب سکّة أبي نجح التي أنشأها أبوالقاسم علي بن مهاجر بن علي الموصلي،‌ و هو يسمع بها أحاديث رسول الله( يفيد الناس. ۲
مورد جالب ديگر مربوط به نظم يک روايت دربارة فضايل اهل‌بيت( است که سبک جالب و تازه‌اي است، بدين شرح:


روي السديد فتي الحدّاد يورده
عن ابن نافع حبرٍ من ذوي الفطن

يروي عن ابن طحال عن مشايخه
فاسأل بما قد روي ان کنت تُتهَمُني

قالوا: أتي رجلان الباقر بن عليّ
قالا له: أنت أهل العلم و اللَّسَن

ألست قلت بأنّ الصّنوَ حيدرةٌ
لم يرض أفعالهم سرّاً بلا عَلَن۳

1.ج۷، ص۲۱۹ـ۲۲۰.

2.ج۳، ص۱۹۶.

3.ج۳، ص۳۵۶.

صفحه از 82