رئیس انجمن کلام اسلامی حوزه با بیان اینکه نیازسنجی رشته کلام به عنوان پروژه ملی در حال انجام است، گفت: علم کلام به اعتقادات، ایمان به خدا و پیامبر می‌پردازد و مهم‌ترین علم از علوم اسلامی و دینی محسوب می‌شود.
به گزارش پایگاه حدیث نت، انجمن کلام اسلامی حوزه از جمله انجمن‌های علمی حوزه است که در زمینه پاسخگویی به نیاز مخاطبان در حوزه دانش کلام فعالیت می‌کند و به همین منظور دوره‌ها و نشست‌هایی را با همکاری نهادهای مختلف مانند موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، دانشگاه ادیان و مذاهب، جامعة المصطفی العالمیه و مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در دستور کار دارد.
تاکنون انجمن کلام اسلامی حوزه دوره‌های آموزشی مانند قواعد کلامی، کلام جدید، روش‌شناسی علم کلام، آشنایی با منابع کلامی، تاریخ تطور کلام شیعه زبان تخصصی و کلام و فلسفه دین را برگزار کرده است.
حجت‌الاسلام رضا برنجکار، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، مشاور عالی رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث و رئیس انجمن کلام اسلامی حوزه به توضیحاتی در مورد فعالیت‌های انجمن کلام اسلامی حوزه می‌پردازد.
دانش کلام داری چه پیشینه‌ای است؟
دانش کلام یکی از قدیمی‌ترین دانش‌های اسلامی است، زمانی که در هر دین پیامبری مبعوث می‌شود، پس از پیامبر شبهاتی وارد می‌شود، بنابراین لازم است عقاید آن دین برای مردم تبیین شود و در زمینه اشکالات پاسخ‌های محکمی ارائه شود.
معارف دین به سه بخش اعتقادات، اعمال و اخلاق تقسیم می‌شود که از این نظر سه علم اصلی در هر دینی وجود دارد که کلام یکی از این علوم است که به بررسی اعتقادات می‌پردازد و دو علم دیگر فقه و اخلاق است و در یهودیت، مسیحیت و ادیان دیگر نیز همین طور بوده است.
کلام به اعتقادات، ایمان به خدا و پیامبر می‌پردازد و مهم‌ترین علم از علوم اسلامی و دینی محسوب می‌شود، متکلمان باید به دنبال فهم دین بروند و چیستی عقاید دینی را بررسی و مطرح کنند.
علمای بزرگی مانند شیخ مفید، علامه حلی و خواجه نصیرالدین طوسی بزرگانی در علم کلام بوده‌اند، متاسفانه در سده‌های اخیر در واقع علم کلام افول داشته است، البته پس از انقلاب به کلام توجه شده است ولی به جایگاه خودش نرسیده است.
فعالیت‌هایی در زمینه فقه انجام شده، ولی فعالیت‌های کلامی و اخلاقی رونق نداشته، البته در این زمینه اخلاق مظلوم‌تر از کلام است.
کلام باید در حوزه تقویت شود و باید جزو کتاب‌های درسی باشد و در زمینه بحث‌های اعتقادی باید فکر اساسی برای تقویت کلام صورت گیرد. عده‌ای از متکلمان مسلمان باید وارد شبکه‌های مجازی شوند و به شبهاتی که از سوی غربی‌ها و سکولارها وارد می‌شود، پاسخ دهند.
به جز انجمن کلام اسلامی حوزه کدام نهادها در زمینه کلام اسلامی فعالیت می‌کنند؟
پنج تا شش نهاد مانند موسسه امام صادق(ع)، جامعة المصطفی العالمیه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، دانشگاه قرآن و حدیث، پژوهشگاه قرآن و حدیث و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در زمینه کلام در حوزه فعال هستند.
در هیئت مدیره انجمن از هر مرکز یک نفر عضو بوده و یا یک نفر فارغ‌التحصیل آن مرکز است یا مسئولیتی در آن نهاد بر عهده دارد، انجمن‌های دیگر نیز کم و بیش همین طور هستند و از مراکز مختلف در آنها حضور دارند.
انجمن کلام اسلامی حوزه در چه زمینه‌ای فعالیت دارد؟
بسیاری از برنامه‌ها در انجمن‌های علمی حوزه تصمیم‌گیری می‌شود و سپس آنها را در مراکز مختلف اجرا می‌کنند، اعضای پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه کسانی هستند که دارای مدرک سطح سه حوزه و مدرک فوق‌لیسانس به بالا هستند و ۱۲۰ نفر عضو پیوسته انجمن هستند و ۱۳۰ نفر نیز عضو وابسته محسوب می‌شوند.
انجمن کلام اسلامی دارای پایگاه اطلاع‌رسانی اختصاصی است و نخستین انجمنی است که مجله علمی پژوهشی در آن راه‌اندازی شده است.
برگزاری نشست‌های علمی در زمینه‌های مختلف از دیگر فعالیت‌ها بوده که شبهاتی که مطرح می‌شود و در حوزه مسائل روز مانند تکفیری‌ها و سلفی‌ها که اخیرا مطرح شده، جلساتی برگزار شد که مورد استقبال قرار گرفت.
انجمن کلام اسلامی دارای چه فعالیت‌هایی در عرصه پژوهش است؟
کارهای پژوهشی ستادی از جمله فعالیت‌های انجمن کلام اسلامی حوزه است که در این زمینه نیازسنجی رشته کلام به عنوان پروژه ملی در حال انجام است.
دیدار با شخصیت‌های علمی و مراجع از فعالیت‌های دیگر انجمن کلام اسلامی حوزه است و با مراکز مختلف آموزشی و پژوهشی جلساتی برگزار می‌شود.
درس‌هایی مانند قواعد کلامی و منبع‌شناسی فریقین در این ترم برگزار می‌کنیم و برگزاری زبان تخصصی انگلیسی و بررسی جریان‌های سلفی معاصر از مباحث و فعالیت‌های دیگر است.
فعالیت‌هایی در مشهد و اصفهان انجام شده و در نظر داریم شعبه‌هایی از انجمن در این شهرها تاسیس شود و در تابستان گذشته با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی کارگاه سه روزه‌ای برای علاقه‌مندان به رشته کلام برگزار کردیم و قصد داریم مشابه این فعالیت را در اصفهان انجام دهیم.
از جمله برنامه‌هایی که قرار است با همکاری حوزه علمیه قم، حوزه علمیه اصفهان و دفتر تبلیغات اصفهان انجام دهیم همایش ملی مدرسه کلامی اصفهان است و در دیداری که با مراجع و علمای اصفهان داشتیم این طرح مطرح شده و مورد استقبال قرار گرفته است.
برخی از جلسات علمی به صورت مناظره و میزگرد در دستور کار است که چند جلسه را در سال اخیر برگزار کردیم که از جمله برنامه‌ها نقد و بررسی کتاب‌های درسی کلامی یا کتاب‌های غیردرسی است.
کتاب روش‌شناسی علم کلام را با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر کردیم و چاپ کتاب منبع‌شناسی کلام امامیه در حال انجام است و تاکنون شش شماره مجله علمی پژوهشی چاپ شده است.
محتوای کلاس‌های برگزار شده از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه در قالب سی دی ارائه می‌شود که از جمله آنها تاریخ علم کلام است.
