دعا نکردن حضرت ابراهیم (ع)
پرسش :
از یک طرف این همه سفارش به دعا شده و از طرف دیگر وقتی ملائکه از حضرت ابراهیم خواستند که دعا کند گفت: خدا مرا می بیند.
این تناقض چگونه قابل حل است؟
پاسخ :
متن حدیث چنین است:
أمرَ نَمرودُ بجَمعِ الحَطَبِ فی سَوادِ الکوفَةِ عِند نَهرِ کوثا مِن قَریةِ قطنانا و أوقَدَ النّارَ، فعَجَزوا عَن رَمی إبراهیمَ، فعَمِلَ لَهُم إبلیسُ المَنجَنیقَ فرُمِی بهِ، فتَلقّاهُ جَبرئیلُ فی الهَواءِ فقالَ: هَل لَک مِن حاجَةٍ؟ فقالَ: أمّا إلَیک فَلا! حَسبی اللّهُ و نِعمَ الوَکیلُ... فقالَ جَبرئیلُ: فاسألِ اللّهَ، فقالَ: حَسبی مِن سُؤالی عِلمُهُ بِحالِی.[۱]
نمرود دستور داد در اطراف کوفه، نزدیک رود «کوثا» از آبادى قطنانا، هیزم جمع کردند و آتش افروخت. اما [مأموران او] نتوانستند ابراهیم را در آتش بیندازند. ابلیس براى آنان منجنیق ساخت و به وسیله آن ابراهیم به طرف آتش پرتاب شد. جبرئیل خود را به ابراهیم، که در میان هوا بود، رساند و گفت: آیا حاجتى دارى؟ ابراهیم فرمود: به تو نه! خداوند مرا بس است و او نیکو حمایتگرى است... جبرئیل گفت: پس، از خدا بخواه. ابراهیم گفت: او خود حال مرا مى داند و نیازى به سؤال نیست.
این حدیث زنجیره ی سند ندارد و در نتیجه قابل اعتماد نیست. در قرآن کریم دعاهای فراوان از حضرت ابراهیم نقل شده است که با روایت فوق منافات دارد. به چند مورد توجه کنیم:
رَبِّ هَبْ لی حُکماً وَأَلْحِقْنی بِالصّالِحینَ * وَاجْعَلْ لی لِسانَ صِدْقٍ فی الآخِرینَ * وَاجْعَلْنی مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعیمِ * وَاغْفِرْ لأَبی إِنَّهُ کانَ مِنَ الضّالّینَ * وَلا تُخْزِنی یومَ یبْعَثُونَ؛[۲]
اى پروردگار من ، مرا حکمت بخش و مرا به شايستگان بپيوند. و ذکر جميل مرا در دهان آيندگان انداز. و مرا از وارثان بهشت پرنعمت قرار ده. و پدرم را بيامرز که از گمراهان است. و در روز قيامت مرا رسوا مساز.
رَبَّنا عَلَیک تَوَکلْنا وَإِلَیک أَنَبْنا وَإِلَیک المَصیرُ * رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذینَ کفَروُا وَاغْفِرْ لَنا رَبّنا إنَّک أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ؛[۳]
اى پروردگار ما ، بر تو توکل کرديم و به تو روى آورديم و سرانجام تو هستى. اى پروردگار ما ، ما را چنان مکن که کافران خوار دارندمان. و ما را بيامرز که تو پيروزمند و حکيمى.
رَبِّ هَبْ لی مِنَ الصّالِحینَ؛[۴]
اى پروردگار من ، مرا فرزندى صالح عطا کن.
رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً ءامِناً وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ ءامَنَ مِنْهُمْ بِاللّه وَالیوْمِ الآخِرِ؛[۵]
اى پروردگار من ، اين شهر را جاى امنى گردان و از مردمش آنان را که به خدا و روز قيامت ايمان دارند ، از هر ثمره روزى ساز
.
[۱]
. بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۱۵۵، ح ۷۰؛ میزان الحکمه، ج ۱۳، ص ۴۵۴، ح ۲۲۵۱۱.
[۲]
. شعراء، آیه ۸۳ ـ ۸۷.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت