مقاله حديثی معمايی در باب قبله در الكافی كلينی توسط مايكل كوك تدوين شد تا در كنگره بين المللی كلينی ارائه شود.
به گزارش راوی، در بخشی از اين مقاله آمده است، كلينی در بخش نوادر كه تقريباً در انتهای كتاب الصلاه خود در كتاب كافی گنجانده است، اين حديث را نقل میكند:
عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ قَالَ: قِيلَ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام: لِمَ صَارَ الرَّجُلُ یَنْحَرِفُ فِی الصَّلَاةِ إِلَى الْیَسَارِ؟ فَقَالَ: لِأَنَّ لِلْكَعْبَةِ سِتَّةَ حُدُودٍ أَرْبَعَةٌ مِنْهَا عَنْ یَسَارِكَ وَ اثْنَانِ مِنْهَا عَلَى یَمِينِكَ، فَمِنْ أَجْلِ ذَلِكَ وَقَعَ التَّحْرِيفُ إِلَى الْیَسَارِ؛
نحوه بيان حديث مبهم است، ليكن آن را در پرتو حديث موازی ديگری كه در مجاميع ديگر يافت شده است، بهتر میتوان درك كرد.
با اين حال، مؤلف بحار الانوار بر آن است كه سند اين دو حديث، سخت ضعيف است (الروايتان ضعيفتا الاسناد جدّاً).اين دو حديث، آشكارا با دو آموزه موجود در فقه اماميه نخستين مرتبط هستند: اين كه همه حرم مكه، برای كسانی كه بيرون از آن قرار دارند قبله به شمار میرود، و ديگر اين كه مردم عراق هنگام نماز بايد اندكی به چپ متمايل شوند-عملی كه به تياسُر شناخته شده است.
هرچند اينك «تياسر» متروك شده، اين مسئله ميان عالمان طی قرن ها بحثهايی برانگيخته است. در دوران صفوی، اين بحث مشخصاً چرخش جالبی يافت. نخست اظهار شد كه تبيين به دست داده شده در اين حديث، در بهترين حالت مناقشهانگيز است، و بعدها تبيين كاملاً تازهای از «تياسر» پيشنهاد شد. مهمترين جنبه اين تبيين تازه آن بود كه بر شاهدی باستانشناختی استوار بود.
گفتنی است كنگره بين المللي ثقة الاسلام كلينی ۱۷ ارديبهشت ماه سال جاری با حضور انديشمندان داخلی و خارجی از جمله مايكل كوك، استاد دانشگاه پرينستون و پژوهشگر تاريخ و فرهنگ اسلامی، در آستان حضرت عبدالعظيم (ع) برگزار می شود.