دلايل جعلى بودن اين خبر
1ـ محمد بن ابى بكر، هنگام وفات پدرش، دو سال و چند ماهه بوده؛ زيرا تولّد وى در حجّة الوداع (سال دهم هجرت) رخ داده است.
و سخن مجلسى كه «شايد از طرف ناسخان يا راويان تصحيفى روى داده [و نام كسى ديگر، به محمّد بن ابى بكر تغيير يافته] است» درست نيست؛ زيرا نام او كرارا در خبر آمده و در انتهاى خبر، از كشته شدن وى در مصر سخن رفته؛ پس احتمال تصحيف يا تحريف،منتفى است. احتمال ديگرى كه مجلسى داده، اين است كه يكى از معجزات على(ع) در محمد بن ابى بكر ظاهر گشته و كودك دو سال و چند ماهه را به اين گونه سخن گفتن، واداشته است. اين هم، نادرست است؛ زيرا سياق خبر كه دلالت دارد محمّد بن ابى بكر در آن هنگام ـ برخلاف شهادت صريح تاريخ ـ مرد كاملى بوده، از پذيرش آن، ابا دارد و چنانچه سخن گفتن وى معجزه مى بود، خبر به نحوى آن را روشن كرده، بر آن دلالت مى داشت. ۱
2ـ شيخ مفيد و ابن الغضائرى، كتاب سليم را چون مشتمل بر اين گونه مضامين است، مورد طعن و عيبجويى قرار داده اند.
شيخ مفيد، در شرح «اعتقادات» صدوق مى گويد:
امّا حديث سليم در كتاب منسوب به او، به روايت ابان بن ابى عيّاش، معنا و مقصود در آن فى الجمله صحيح است؛ ۲ با وجود اين، كتابى غير قابل اعتماد بوده ، عمل به بيشتر آن روا نيست و يقينا در اين كتاب تخليط و تدليس صورت گرفته و ديندار را سزد كه از [اعتماد و] عمل به تمام مندرجات اين كتاب، خوددارى ورزد و به همه آن اطمينان نكند و تقليد از ديگران را در نقل
1.همان، ص۲۳۳ و ۲۳۴
2.در الأخبارالدخيلة(ص۲۳۴) آمده است:«فالمعنى فيه غيرصحيح» و در متن چاپى شرح «اعتقادات» صدوق آمده است:«فالمعنى فيه صحيح» كه با توجّه به عبارت بعد از آن:«غير أنّ هذا الكتاب غير موثوق به…» عبارت دوم:«فالمعنى فيه صحيح»، بايد درست باشد.
