مسلم بن عقیل علیه السلام ، یکی از درخشان ترین چهره های نهضت حسینی بود که برای ارزیابی زمینه قیام ، به وسیله امام حسین علیه السلام به کوفه اعزام شد.
مسلم بن عقیل علیه السلام ، یکی از درخشان ترین چهره های نهضت حسینی بود که برای ارزیابی زمینه قیام ، به وسیله امام حسین علیه السلام به کوفه اعزام شد .[۱]کنیه مسلم ، ابو داوود و لقبش ، محدّث بوده است . وی به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله شباهت داشت و شجاع ترین فرزند عقیل بن ابی طالب ، شمرده می شد .[۲]
مادر مسلم علیه السلام ، کنیزی[۳]به نام حُلَیه،[۴]از اسیران شام بوده است که پدرش عقیل ، او را خریده بود . بر پایه گزارش طبری ، مسلم علیه السلام در کوفه متولّد شده است . این گزارش ، در کنار گزارش های دیگر ـ که وی را از یاران امام علی علیه السلام و در جنگ صِفّین ، از فرماندهان جناح راست پیاده نظام لشکر ایشان شمرده اند ـ ، حاکی از آن است که عقیل ، سال ها قبل از آمدن امام علی علیه السلام به کوفه ، در این شهر، زندگی می کرده است و شاید یکی از عللی که امام حسین علیه السلام ، مسلم را به نمایندگی از جانب خود به کوفه اعزام کرد ، آشنایی او با مردم آن شهر باشد .
مسلم ، داماد امیر مؤمنان علیه السلام بود و نام همسرش در برخی منابع ، رُقَیه[۵]و در برخی دیگر، امّ کلثوم ، گزارش شده است که احتمالاً کنیه رقیه باشد . وی ، دو فرزند به نام های عبد اللّه و علی داشت که عبد اللّه ، در کربلا به شهادت رسید .[۶]فرزندان دیگری نیز از وی ، گزارش شده است .[۷]به هر حال ، تصریح شده که نسلی از وی ، باقی نمانده است.
چند تن از برادران مسلم علیه السلام در کربلا حضور داشته اند و به شهادت رسیده اند .[۸]
[۱]
ر. ک: ص ۲۹ (فصل سوم / فرستاده شدن نماینده ویژه امام علیه السلام به همراه نامه به کوفه) و ص ۶۱ (فصل چهارم / گزارش هایى در باره رُخدادها در مسیر کوفه).
[۲]
در أنساب الأشراف آمده است: «وى، کامل ترین و شجاع ترین فرزند عقیل بود».
[۳]
در المعارف ابن قتیبه ، این افزوده آمده است: «برخى، مادر وى را نبطیه از آل فرزندا مى دانند».
[۴]
در برخى منابع، این نام به گونه هایى دیگر آمده: «حلبة، حبلة، جبلة».
[۵]
در المُحَبَّر و المجدى، «رُقیه صُغرا» آمده است. و در برخى منابع دیگر، این افزوده آمده است که مادرش : «اُمّ ولد (کنیزِ آزاد شده پس از بچه دار شدن از ارباب) بوده است».
[۶]
ر . ک : ج ۷ ص ۱۵۹ (بخش هشتم / فصل هشتم / عبد اللّه بن مسلم بن عقیل).
[۷]
مانند: مسلم بن مسلم و عبد العزیز بن مسلم. در بعضى نقل ها ، سه فرزند براى مسلم ذکر کرده اند: عبد اللّه ، چهارده ساله، محمّد ، دوازده ساله و عاتکه که در کربلا ، هفت ساله بود.
[۸]
ر . ک: ج ۷ ص ۱۵۹ (بخش هشتم / فصل هشتم : کشته شدن فرزندان عقیل).