كرد، تا آن كه فرمود : «اى ابو حنيفه! هر گاه چيزى از تو سؤال شود (يا مسئله اى براى تو پيش آيد) كه نه در كتاب خداست و نه در حديث و سنّت، چه مى كنى؟» .
گفت : خداوند ، تو را به سلامت دارد! قياس مى كنم و در آن ، بر اساس نظر خود ، عمل مى نمايم.
امام عليه السلام فرمود : «اى ابو حنيفه! نخستين كسى كه قياس كرد ، ابليس مَلعون بود . او در برابر پروردگار ما ـ تبارك و تعالى ـ دست به قياس زد و گفت : «من از او (آدم) بهترم ؛ [چون] مرا از آتش آفريده اى و او را از گِل ...» » .
ابو حنيفه ، سكوت كرد.
امام عليه السلام فرمود : «اى ابو حنيفه! كدام يك نجس تر است : بول يا جنابت؟».
گفت : بول .
فرمود : «پس چرا مردم براى جنابت ، غسل مى كنند ؛ امّا براى بول ، غسل نمى كنند؟» .
ابو حنيفه ، سكوت كرد.
امام عليه السلام فرمود : «اى ابو حنيفه! كدام يك برتر است : نماز يا روزه؟» .
گفت : نماز.
فرمود : «پس چرا حائض بايد قضاى روزه اش را به جا آورد ؛ امّا نمازش قضا ندارد؟» .
ابو حنيفه ، باز سكوت كرد. ^۱
ج ـ در روايتى از زيد شَحّام آمده است :
قَتادة بن دِعامه ، بر امام باقر عليه السلام وارد شد . امام عليه السلام فرمود : «اى قتاده! تو فقيه بصريانى؟» .
گفت : اين طور مى گويند.