جايگاه سنّت در حوزه معرفت دينى - صفحه 32

يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ، فَانظُرونى بِمَ تَخلُفونى فيهِما . 1
من در ميان شما دو چيز گران سنگ بر جاى مى نهم : كتاب خدا و عترتم . كتاب خدا ، ريسمانى است كه از آسمان به زمين كشيده شده ، و عترتم ، همان اهل بيت من اند . خداى ريزبين و آگاه به من خبر داد كه اين دو ، هرگز از هم جدا نمى شوند تا آن كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند . پس ، مراقب باشيد كه پس از من ، چگونه با آن دو رفتار مى كنيد .
اين سخن ، به روشنى نشان مى دهد كه قرآن صامت ، در كنار قرآن ناطق ، مى تواند برنامه هدايت امّت را تا دامنه قيامت ، رقم بزند و اگر اين دو سرچشمه نور و هدايت از يكديگر جدا شوند ، نه تنها مانع گم راهى امّت نخواهند شد ، بلكه مفهوم واقعى خود را نيز از دست خواهند داد.
گزارش شده كه در جنگ صِفّين ، وقتى سپاه شام ، امام على عليه السلام را به حَكَميت قرآن، فرا خواندند و شعار «لا حُكْمَ إلّا للّهِ» سر دادند ، ايشان به ياران خود فرمود:
هذِهِ كَلِمَةُ حَقٍّ يُرادُ بِها باطِلٌ، وَ هذا كِتابُ اللّهِ الصّامِتُ وَ أَنَا المُعَبِّرُ عَنهُ؛ فَخُذوا بِكِتابِ اللّهِ النّاطِقِ وَ ذَرُوا الحُكمَ بِكِتابِ اللّهِ الصّامِتِ، إذ لا مُعَبِّرَ عَنهُ غَيرى . 2
اين ، سخن حقّى است كه از آن ، باطل اراده مى شود . اين قرآن ، كتاب خاموش خداست و من ، بيانگر آن هستم . پس ، به كتاب گوياى خدا چنگ بزنيد و حكميت به كتاب خاموش خدا را وا نهيد ؛ زيرا بيانگرى براى آن ، جز من نيست.
در گزارشى ديگر آمده كه ايشان در اين باره فرمود:
ذلِكَ القُرآنُ فَاستَنطِقوهُ وَ لَن يَنطِقَ لَكُم، اُخبِرُكُم عَنهُ: إنَّ فيهِ عِلمَ ما مَضى وَ عِلمَ ما

1.مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۳۷ ح ۱۱۱۳۱ ، المعجم الصغير : ج ۱ ص ۱۳۵ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۱۱۸ ح ۴۵۷۶ ، المعجم الكبير : ج ۵ ص ۱۵۴ ح ۴۹۲۳ ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۱۷۲ ح ۸۷۲ ؛ الإرشاد : ج ۱ ص ۲۳۳ ، الإفصاح : ص ۲۲۳ ، التبيان فى تفسير القرآن : ج ۱ ص ۳ ، بشارة المصطفى : ص ۲۷۵ ، العمدة : ص ۷۱ ح ۸۷ ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۱۰۶ ح ۷ . نيز، ر . ك : همين دانش نامه : ج ۹ ص ۴۴۴ (اهل بيت عليهم السلام / فصل سوم / پژوهشى در باره حديث ثقلين و دلالت آن بر استمرار امامت اهل بيت عليهم السلام ) .

2.العمدة : ص ۳۳۰ ح ۵۵۰ .

صفحه از 34