و در جاى ديگر, از روايت او با عنوان «صحيحه» ياد مى كند. ۱
از اينجا معلوم مى شود كه در مواردى كه از روايات او با عنوان «موثّق» ياد مى نمايد, ۲ به علّت وجود غير امامى در سلسله سند است.
20. بنى فضّال.
منظور از بنى فضّال, حسن بن على بن فضّال و پسران او, يعنى احمد, على و محمد است. ۳ اين خاندان, فَطَحى مذهب بودند و توبه بعضى از آنها در اواخر عمرشان نقل شده است. ۴
امام(ره) از بعضى روايات آنها با عنوان «موثّق» ياد مى كند ۵ كه به علّت انتساب آنها به فَطَحيه است. درباره صحّت روايات بنى فضّال, از امام حسن عسكرى(ع) سؤال كردند و ايشان در پاسخ فرمود:
خذوا مارَوَوا و دعوا مارَأوا; ۶
روايات آنها را بگيريد و آراى آنها را كنار گذاريد.
امام(ره) از اين جمله توثيق آنها را از سوى امام عسكرى(ع) استنباط مى كند; امّا آن را به معناى حجّيت مرسلات آنها و يا اعتبار رواياتى كه از ضعفا نقل مى كنند, ندانسته و مى گويد:
و ما يقال من أن السند إلى بنى فضّال صحيح و نحن مأمورون بأخذ رواياتهم غير ظاهر; فإنّ الأمر بالأخذ بما رووا فى مقابل رفض مارأوا, ليس معناه إلا توثيقهم والأخذ برواياتهم إذا كانت عن الامام(ع) أو عن ثقة عن الامام(ع), لا الأخذ -108-
1.كتاب الخَلل فى الصلوة, ص۲۰۴.
2.الرسائل, ج۱ (رسالة فى الاستصحاب), ۲۸۵; كتاب الخَلل فى الصلوة, ص۲۹۷.
3.معجم رجال الحديث, ج۲۴, ش۱۵۱۵۹.
4.همان, ج۶, ۲۹۸۴. درباره حسن بن على بن فضّال مى گويد: كوفى فَطَحى ثمّ رجع عند موته, ثقة من أصحاب الرضا(ع).
5.المكاسب المحرّمة, ج۱, ص۲۰۹.
6.الغيبة, الطوسى, ص۳۹۰; معجم رجال الحديث, ج!, ص۶۸.
