از بيم مجازات جدايى از محبوب مطلق،^۱ و از اين رو بيم از خدا، ويژه عالمان حقيقى و دانشمندان راستين است.^۲
در حديثى از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله آمده كه به ابو ذر فرمود:
يا أبا ذَرٍّ ! مَن اُوتِىَ مِنَ العِلمِ ما لا يُبكيهِ لَحَقيقٌ أن يَكونَ قَد اُوتِىَ عِلماً لا يَنفَعُهُ، لِأَنَّ اللَّهَ نَعَتَ العُلَماءَ فَقالَ‏عزّ وجلّ :(إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى‏ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا * وَ يَقُولُونَ سُبْحَنَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا * وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعًا).^۳
اى ابو ذر! به هر كس دانشى داده شود ، ولى [ از بيم خدا ] نگريد ، دانشى بى‏سود داده شده است ؛ زيرا خداى‏عزّ وجلّ دانشمندان را توصيف نموده و فرموده است :(بى‏گمان ، كسانى كه پيش از [نزول ]آن ، دانش يافته‏اند ، چون اين كتاب بر آنان خوانده شود ، سجده‏كنان به رو در مى‏افتند و مى‏گويند : «منزّه است پروردگار ما كه بى‏گمان ، وعده پروردگار ما انجام شدنى است» و به رو در مى‏افتند و مى‏گريند و بر فروتنى آنها افزوده مى‏شود) .
و بر اين اساس، هر چه معرفت انسان نسبت به خداوند سبحان بيشتر شود، بر خوف و خشيت او افزوده مى‏گردد.^۴

بر اين اساس، ترس از خدا در واقع، ترس از گناهان و كارهاى زشت است . ^۱ از اين رو، امام على عليه السلام تأكيد مى‏فرمايد:
لا يَرْجُوَنَّ أحَدٌ مِنكُم إلّا رَبَّهُ ، و لا يَخافَنَّ إلّا ذَنْبَهُ .^۲
هيچ يك از شما نبايد جز به پروردگار خويش اميد بندد و جز از گناه خويش بترسد .
2 . گريه از ترس مجازات الهى، نشانه نهايت پشيمانى از گناهان و توبه حقيقى است و سبب مى‏شود كه گنهكار مجدّداً مرتكب گناه نشود . از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده كه فرمود:
البُكاءُ مِن خَشيَةِ اللَّهِ مِفتاحُ الرَّحمةِ .^۳
گريستن از ترس خدا، كليد رحمت است .
و بدين سان بر اساس حديثى كه در متن آمده ، گريستن از خوف خداى سبحان، موجب امنيت و آرامش در روز قيامت - كه به خاطر شدّت ترسناك بودنش، «ترسناك‏ترين روز» ناميده شده - ، مى‏گردد.
در حديثى ديگر از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:
مَن خَرَجَ مِن عَينَيهِ مِثلُ الذُّبابِ مِن الدَّمْعِ مِن خَشيَةِ اللَّهِ آمَنَهُ اللَّهُ بهِ يَومَ الفَزَعِ الأكبَرِ .^۴
هر كس از ترس خدا به اندازه مگسى اشك از چشمش خارج شود، خداوند، او را در آن روزِ ترس بزرگ ايمن مى‏گرداند .
3 . از آن جا كه حسنات ابرار، سيّئات مقرّبان اند، توبه از گناهان، براى همگان ضرورى است .^۵ چيزى كه هست، ابرار از بيم مجازات دوزخ گريه مى‏كنند و مقرّبان