249
حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام

6 . گناهانى كه در شمارى از احاديث اهل بيت عليهم السلام، به كبيره بودن آنها تصريح شده است،۱ عبارت اند از :
1 . شرك و كفر، 2 . نااميدى از رحمت خدا، 3 . احساس امنيت از مكر خدا، 4 . نافرمانى كردن از والدين، 5 . آدم‏كشى، 6 . اتّهام زدن به زنان پاك‏دامن، 7 . خوردن مال يتيم، 8 . فرار از جنگ، 9 . رباخوارى، 10 . جادوگرى، 11 . زنا، 12 . لواط، 13 . قسم خوردن دروغ، 14 . خيانت كردن، 15 . زكات ندادن، 16 . كذب و كتمان در شهادت، 17 . شرابخوارى، 18 . نماز نخواندن، 19 . عهدشكنى، 20 . قطع رحم، 21 . دزدى، 22 . خوردن مردار و خون، 23 . خوردن گوشت خوك، 24 . قماربازى، 25 . كم‏فروشى، 26 . همكارى با ستمگران، 27 . يارى نكردن ستم‏ديدگان، 28 . ادا نكردن حقوق بدون عذر، 29 . دروغگويى، 30 . تكبّر، 31 . اسراف، 32 . بى اعتنايى به حج و ترك آن، 33 . جنگ با اولياى خدا، 34 . اشتغال به لهو و لعب، 35 . اصرار بر گناهان صغيره، 36 . انكار ما أنزل اللَّه (انكار آنچه خداوند نازل كرده است) ، 37 . دروغ بستن بر خدا و پيامبر و اوصيا، 38 . انكار حقّ اهل بيت عليهم السلام، 39 . تعرّب بعد الهجرة (ارتداد و ارتجاع پس از دين‏مدارى)، 40 . تخلّف در عمل به وصيّت، 41 . شكستن حرم امن الهى،۲ 42 . بردن آبروى مؤمن،۳ 43 . بدگمانى به خدا . ۴

1.عمده اين احاديث، در كتاب وسائل الشيعة (ج ۱۵ ص ۳۱۸ باب «تعيين الكبائر التى يجب اجتنابها») آمده‏اند. همچنين شمارى از گناهان كبيره در تحرير الوسيلةى امام خمينى رحمه اللَّه عليه در تبيين شرايط امام جماعت بيان شده اند. گفتنى است كه استخراج و جمع‏بندى اين روايات توسط جناب آقاى اميرحسين ملك‏پور از پژوهشگران دار الحديث انجام گرفته است.

2.ر . ك : الكافي : ج ۲ ص ۲۱۷ ح ۲۴ و ص ۲۱۶ ح ۲۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۴ ص ۱۴۹ ح ۴۱۷ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ج ۳ ص ۳۶۶ ح ۱۷۴۵ و ص ۳۶۷ ح ۱۷۴۶ و ص ۳۷۲ ح ۱۷۵۵ و ج ۴ ص ۱۸۴ ح ۵۴۲۰ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۱۲۵ ، كنز الفوائد : ص ۱۸۴ .

3.سنن أبى داوود : ج ۴ ص ۲۶۹ ح ۴۸۷۷ .

4.الفردوس : ج ۱ ص ۳۶۴ ح ۱۴۶۹ ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۱۳۵ ح ۵۸۴۹ .


حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
248

بعضى از كباير، بزرگ‏تر يا مانند آن است ، يا عقل حكم مى‏كند كه كبيره است ، يا در اذهان دين‏مداران ، بزرگ شمرده مى‏شود ، يا نصّى (آيه و روايتى) وارد شده كه كبيره است .۱
5 . علّامه طباطبايى رضى اللَّه عنه در تفسير آيه 31 از سوره نساء، پس از بيان حديثى كه در متن از حضرت عبد العظيم عليه السلام آورديم، مى‏فرمايد :
قريب به همين معنا، از اهل سنّت ، و منسوب به ابن عبّاس ، روايت شده است .
از اين روايت، دو چيز به دست مى‏آيد :
اوّل آن كه: گناه كبيره، گناهى است كه نهى سخت در آن باشد ، به وعده به آتش يا اصرار در نهى ، در قرآن يا در روايت ، همان طور كه از موارد استدلال حضرت عليه السلام معلوم مى‏شود و ضمناً معنى حديث كافى : «كبيره آن است كه خدا آتش را به سبب آن، واجب كند» ظاهر گرديد . پس واجب كردن و وعده آتش، اعم است از آن كه در قرآن باشد يا در روايت پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله .
گمان مى‏كنم كه آنچه از ابن عبّاس نقل شده هم همين طور و اعم از تصريح و تلويح در قرآن يا احاديث باشد و شاهد بر اين ، روايت ابن عبّاس (در تفسير طبرى) است : «كبيره هر گناهى است كه خداوند با آتش يا غضب يا لعنت يا عذاب ، آن را ختم كرده باشد» ، و مبيّن مى‏گردد كه روايت ديگر وى (در تفسير طبرى و غير آن) : «هر آنچه را كه خداوند نهى فرموده، كبيره است»، مخالفت در معناى كبيره نيست ؛ بلكه منظور، بزرگ نمودن همه گناهان است بالنسبه به حقارت انسان در مقابل عظمت پروردگار .
دوم ، آن كه: منحصر كردن گناهان كبيره در روايات گذشته و آينده يا در هشت يا در نُه عدد - كه در برخى روايات نبوى از طريق اهل سنّت رسيده - ، يا در بيست عدد (مثل همين روايت سابق) ، يا در هفتاد (مثل روايات ديگر) ، همه و همه به مناسبت اختلاف در بزرگى و كوچكى گناهان است ، همان طور كه از جمله امام عليه السلام : «و بزرگ‏تر از همه گناهان، شرك است» استفاده مى‏شود .۲

1.تحرير الوسيلة : ج ۱ ص ۲۱۴ .

2.ترجمه تفسير الميزان : ج ۴ ص ۴۹۶ - ۴۹۷ .

  • نام منبع :
    حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/50919/
    لینک خرید :
    http://shop.darolhadith.ir/100-.html
تعداد بازدید : 48775
صفحه از 339
پرینت  ارسال به