مناسبى براى گسترش فرهنگ آنان در جهان خواهد گرديد .
اين پيش‏بينى ، در احاديث ديگرى هم با صراحت بيان شده ، مانند آنچه از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود :
سَيأتى زَمانٌ تكونُ بَلْدةُ قُمّ وَ أهلُها حُجّةً على‏ الخلائقِ ، وَ ذلكَ فى زمانِ غَيْبَةِ قائمِنا عليه السلام إلى‏ ظُهورِهِ .^۱
روزگارى خواهد آمد كه شهر قم و مردمان آن بر ديگر مردمان، حجّت اند. آن روزگار، در زمان غيبت قائم ماست تا هنگام ظهورش .
و در حديث ديگرى از ايشان آمده است:
سَتَخْلو كُوفةُ مِن المؤمنينَ ، وَ يَأرِزُ عنها العِلمُ كما تَأرز الحَيّةُ فى جُحْرِها ، ثُمّ يَظهَرُ العلمُ ببلدةٍ يُقالُ لها قُمّ ، وَ تَصيرُ مَعْدِناً للعِلمِ وَ الفَضلِ ، حتّى‏ لا يَبقى‏ فى الأرضِ مُسْتَضعَفٌ فى الدِّينِ حتّى‏ المُخَدَّراتُ فى الحِجالِ ، وَ ذلكَ عند قُرْبِ ظُهورِ قائمِنا ، فيَجْعَلُ اللَّهُ قُمّ وَ أهلَهُ قائمِينَ مَقامَ الحُجّةِ .^۲
به زودى، كوفه از مؤمنان، تهى‏خواهد گشت و علم از آن، رخت بر خواهد بست، همانند مارى كه در سوراخش پنهان مى‏شود . آن گاه علم در شهرى به نام قم آشكار خواهد شد . اين شهر، معدن علم و فضيلت مى‏شود ، تا آن جا كه روى كُره زمين كسى نمى‏ماند كه در دين، ضعيف و ناتوان باشد، حتّى زنان پرده‏نشين ، و اين [واقعه‏] نزديك ظهور قائم ماست . خداوند، قم و مردم آن را جانشين مقام حجّت مى‏كند .

2 . خطرى كه در آينده، گروهى از جوانان قم را تهديد مى‏كند

اين پيش‏بينى نيز بسيار قابل توجّه است ، كه با همه اهمّيت و ارزشى كه شهر قم به عنوان پايگاه اصلى نشر معارف اهل بيت عليهم السلام خواهد داشت ، گروهى از جوانان اين شهر ، به دليل نافرمانى ار پدرانشان - كه آنها را به پيروى از خطّ مستقيم ولايت دعوت

4 / 16

نافرمانى كردن از پدر و بى‏حرمتى به بزرگان‏

۸۸.بحار الأنوار : عن سهل بن زياد عن عبد العظيم الحسنى ، عن إسحاق الناصح مولى جعفر، عن أبى الحسن الأوّل عليه السلام ، قال :
قُمُّ عُشُّ آلِ مُحَمَّدٍ و مَأوى‏ شيعَتِهِم ، و لكِن سَيَهلِكُ جَماعَةٌ مِن شَبابِهِم بِمَعصِيَةِ آبائِهِم و الاِستِخفافِ وَالسُّخرِيَةِ بِكُبَرائِهِم و مَشايِخِهِم ، و مَعَ ذلِكَ يَدفَعُ اللَّهُ عَنهُم شَرَّ الأَعادى و كُلَّ سوءٍ .^۱

ترجمه‏

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : امام كاظم عليه السلام فرمود : «قم، جايگاه و پايگاه خاندان محمّد صلى اللَّه عليه و آله و پناهگاه شيعيانشان است؛ ليكن گروهى از جوانانشان به خاطر نافرمانى از پدرانشان و مسخره نمودن و بى‏حرمتى نسبت به بزرگان و كهن‏سالانشان هلاك مى‏شوند . در عين حال، خداوند، شرّ دشمنان و هر بلايى را از آنان دور مى‏كند» .

شرح‏

در اين حديث نورانى، چند نكته قابل توجّه است :

1 . نقش قم در گسترش فرهنگ اهل بيت عليهم السلام‏

بر پايه اين حديث، قم به عنوان «عُشّ آل محمّد» و خانه پيروان خاندان رسالت، معرّفى شده است . «عُشّ» به معناى آشيانه پرندگان است . اين نكته، بسى قابل تأمّل است كه در ميان همه نقاط روى زمين ، حتّى حرمين شريفين ، شهر قم ، به عنوان نقطه امن و آرامش براى اهل بيت عليهم السلام و پيروان آنها در نظر گرفته شده است. اين، بِدان معناست كه خاندان رسالت، پيش‏بينى مى‏كرده‏اند كه در آينده، اين منطقه ، پايگاه