4 / 18

رهاسازى گوش‏

۹۰.مسائل عليّ بن جعفر : حدّثنى محمّد بن موسى بن المتوكّل ، قال : حدّثنا عليّ بن الحسين السعد آبادى ، عن أحمد بن أبى عبد اللَّه البرقى ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، قال :
حَدَّثَنى عَلِيُّ بنُ جَعفَرٍ ، عَن أخيهِ موسى‏ بنِ جَعفَرٍ ، عَن أبيهِ عليهما السلام ، قالَ : قالَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ عليه السلام : ... لَيسَ لَكَ أن تَسمَعَ ما شِئتَ ؛ لِأَنَّ اللَّهَ تَعالى‏ يَقولُ : ( إِنَّ الْسَّمْعَ وَالْبَصَرَ والفؤاد كُلُّ أُوْلئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً )^۱ . ^۲

ترجمه‏

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : امام زين العابدين عليه السلام فرمود : «روا نيست كه به هر چيزى گوش فرا دهى ؛ زيرا خداوند مى‏فرمايد : (همانا گوش و چشم و دل، همه مسئول اند)» .

شرح‏

اين حكمت، اشاره دارد به يكى از وظايف مهمّ پيروان قرآن كه متأسّفانه غالب قريب به اتّفاق مسلمانان، از آن غفلت دارند . نكات قابل توجّه در تبيين آن ، عبارت اند از :
1 . مسلمان ، حق ندارد هر صدايى را بشنود و به هر سخنى گوش فرا دهد ؛ زيرا قرآن كريم، گوش انسان را مسئول شنيده‏هاى خود مى‏داند ، و روزى انسان در مورد شنيده‏هاى خود، مورد بازخواست قرار مى‏گيرد . بنا بر اين ، رهاسازى گوش ، حرام و مراقبت از آن، واجب است .
2 . براى امتثال اين دستور العمل قرآنى ، مسلمان بايد احكام شنيدن را بداند تا بتواند از شنيده‏هاى خود مراقبت كند و از چيزهايى كه شنيدن آن حرام است، دورى نمايد .

به سخن ديگر ، اگر اين منكران حقيقت ، اندازه نادانى خود را مى‏دانستند و مى‏فهميدند كه معلومات آنها در برابر مجهولاتشان ، به حساب نمى‏آيد ، اين چنين بر پندارهاى خود، اعتماد نمى‏ورزيدند و آنچه را بدان علم ندارند ، انكار نمى‏كردند .
امام على عليه السلام در ادامه توصيف آثار زيانبار اين بيمارى خطرناك مى‏فرمايد :
در نتيجه ، از ناحيه آراى غلطى كه افكار نادرست بر او مشتبه كرده و از طريق آنچه نمى‏شناسد ، پيوسته بر نادانى مى‏افزايد و حق را انكار مى‏كند .
اين ، بزرگ‏ترين زيان خوددانابينى است كه نه تنها بيمار را در نادانى نگه مى‏دارد و بر جهل مركّبش مى‏افزايد ، بلكه به تدريج ، نادانى‏هاى نوينى به صورت علم براى او پديدار مى‏كند و راه درمان ، بيش از پيش بر او مسدود مى‏گردد .^۱