آسیب شناسی عزاداری امام حسین علیه السلام - صفحه 30

ريشه هاى اصلىِ دروغ در مرثيه سرايى

به نظر مى رسد آنچه در ريشه يابىِ دروغ پردازى در مرثيه سرايى بدان اشاره شد ، در واقع ، بهانه دروغ پردازان است ، نه ريشه اصلىِ آن ؛ زيرا هر كس كه از كمترين معلومات دينى برخوردار باشد ، با اندكْ تأمّلى ، به اين نتيجه مى رسد كه اسلام ، اجازه نمى دهد كه با دروغ ـ كه گناهى كبيره است ـ ، زمينه گريستن بر امام حسين عليه السلام را ـ كه امرى مستحب است ـ ، فراهم كنيم، يا هر مطلب مكتوب و غير مكتوبى را بدون بررسى به اهل بيت عليهم السلام نسبت دهيم .
به نظر ما ، ريشه هاى دروغ پردازى در مرثيه سرايى ، امور ديگرى است كه اين گونه بهانه تراشى ها نيز ريشه در آنها دارد . اين ريشه ها ، عبارت اند از :

الف ـ جهل

شمارى از مرثيه سرايان ، اگر بدانند آنچه مى خوانند ، دروغ است ، قطعا از آن اجتناب مى كنند ؛ ليكن از آن جا كه نه شناخت درستى از تاريخ عاشورا دارند ، و نه توان و يا حوصله تحقيق و بررسى در باره آن ، هر مطلبى را در هر كتابى مى بينند و يا از ديگرى مى شنوند ، در صورتى كه براى گرياندن مردم ، مفيد تشخيص دهند ، بدون تأمّل در صحّت و سُقم آن ، مورد استفاده قرار مى دهند .
بنا بر اين ، نخستين گام براى اصلاح مرثيه سرايى ، آموزش مرثيه سرايان و زنده كردن روح تحقيق در آنان و همچنين ، معرّفى منابع معتبر و غير معتبر تاريخ عاشورا به آنهاست .

ب ـ سوء استفاده از زبانِ حال

بهره گيرى از زبانِ حال در مرثيه سرايى ، با رعايت دو شرط، بى اشكال است و در واقع ، نوعى هنرمندى در ذكر مصيبت به شمار مى رود:
شرط اوّل ، اين كه مرثيه سرا ، توان تشخيصِ حال كسى را كه مى خواهد زبان حال او را بيان كند ، داشته باشد و اين توان ، در صورتى تحقّق مى يابد كه سراينده زبانِ

صفحه از 35