اقسام احاديث طبّى

براى پاسخ به اين پرسش ، بايد گفت كه احاديث طبّى را به سه دسته مى توان تقسيم كرد:
دسته اوّل : احاديثى كه اعجازِ پيشوايان دين در درمان بيمارى ها هستند ، مانند آنچه قرآن كريم در بيان معجزه عيسى عليه السلام نقل كرده كه مى فرمود :
«وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْىِ الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ .^۱
به اذن خدا ، نابيناى مادرزاد و پيس را بهبود مى بخشم» .
دسته دوم : احاديثى كه در مورد پيشگيرى از بيمارى ها وارد شده اند.
دسته سوم : احاديثى كه در مورد درمان بيمارى ها نقل شده اند. اين احاديث نيز به دو بخش ، تقسيم مى شوند :
يك . درمان از طريق شفا خواستن به وسيله قرآن و دعا .
دو . درمان از طريق دارو .
احاديثى كه مربوط به اعجاز در مسائل پزشكى اند، در واقع ، خارج از محدوده احاديث طبّى مورد بحث قرار دارند.
نكته قابل توجّه ، اين كه طرح احاديث طبّ پيشگيرى ، براى عموم ، با توجّه به اين كه اين احاديث ، غالبا منطبق با موازين علمى اند و با اين توضيح كه عواملى كه براى پيشگيرى در اين احاديث مطرح شده ، علّت تامّه پيشگيرى نيستند ، مشكلى ايجاد نمى كند .
همچنين ، بخش اوّل از احاديث طبّى را ـ كه به وسيله آيات قرآن و دعا به درمان مى پردازند ـ نيز با توجّه به شرايط اجابت دعا و مجرّب بودن دعا در درمان بسيارى از بيمارى ها ، براى عموم مى توان مطرح كرد . ^۲
بنا بر اين ، تنها احاديثى كه مبناى عمل قرار گرفتن آنها ، بدون ارزيابىِ كامل ، صحيح نيست و پيش از ارزيابى دقيق ، نمى توان آنها را به عنوان ره نمودهاى پيشوايان دين به آنان نسبت داد ، احاديثى هستند كه درمان بيمارى ها را از طريق داروهاى ويژه اى توصيه كرده اند . براى ارزيابى دقيق اين گونه احاديث و بهره گيرىِ كامل از آنها ، بهترين راه ، آزمايش است . در واقع ، آزمايش و آزمايشگاه ، بهترين قرينه عقلى براى اثبات صحّت و سقم اين احاديث ، شمرده مى شود و خوش بختانه ، در عصر حاضر ، امكان بهره بردارى از اين روش ، بيش از هر وقت ديگر ، فراهم است . ^۳