خالد بن زيد بن كُلَيب ، كه به كنيه اش ابو ايّوب انصارى مشهور است ، از صحابيان پيامبر خداست كه پيامبر صلى الله عليه و آله در آغاز ورود به يَثرِب ، در خانه وى سُكنا گزيد . وى در تمام نبردهاى پيامبر صلى الله عليه و آله شركت داشت و پس از پيامبر خدا ، از پيشتازان به سوى ولايت و راست قامتان در حراست از حقّ خلافت بود كه هرگز از اين موضع ، روى برنتافت . وى را در زمره دوازده نفرى شمرده اند كه پس از پيامبر خدا در مسجد به پا خاستند و از حقّ على عليه السلام به صراحتْ دفاع كردند .
ابو ايّوب ، همگامى و همراهى با على عليه السلام را هرگز از دست نَهِشت و در تمام نبردهاى مولا عليه فتنه انگيزان شركت جُست . او در جنگ نهروان ، فرماندهى سواره نظام را بر عهده داشت و پرچم امان ، در دست او بود . على عليه السلام او را بر حكومت مدينه گماشت ؛ امّا او پس از هجوم بُسْر بن اَرطات ، تاب نياورد و فرار كرد .
در واپسين سال خلافت ، امام عليه السلام او را به فرماندهى گروهى ده هزار نفرى برگماشت تا همراه سپاه امام حسين عليه السلام و قيس بن سعد ، براى نبرد با معاويه عازم شام شوند ؛ ليكن با شهادت على عليه السلام لشكر از هم پاشيد و مأموريت به انجام نرسيد.
ابو ايّوب از صحابيانى است كه احاديث فراوانى نقل كرده و در فضايل على عليه السلام نيز بسيار روايت كرده است . او از جمله راويان حديث «غدير» و حديث «ثقلين»[۱]و اين سخن والاى پيامبر خداست كه على عليه السلام را به نبرد با ناكثين و قاسطين ومارقين، امر كرده است و ابو ايّوب را نيز به همراهى با امام على عليه السلام فرا خوانده است .
ابو ايّوب به سال ۵۰ هجرى ، در حالى كه عازم نبرد با روميان بود ، در قسطنطنيه زندگى را بدرود گفت و در آن جا دفن شد[۲].
[۱]
نيز ، ر .ك : اهل بيت عليهم السلام در قرآن و حديث : بخش سوم : ويژگى هاى اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / همتاى قرآن / كاوشى پيرامون حديث ثقلين / سند حديث الثقلين .
[۲]
اين مقبره هم اكنون به زيارتگاه مسلمانان تبديل شده است . (م)
