(۲۰)
فرهنگ دیوان کمال‌الدین اسماعیل آیات احادیث لغات و اصطلاحات ـ کنایات
اسماعیلی، محسن
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه علامۀطباطبائی
استاد راهنما: تمیم‌داری، احمد
۱۳۷۵
چکیده: این دیوان ابتداء بیت به بیت خوانده شده و هر بیتی که اشاره‌ای به آیه‌ای یا حدثی داشت، یادداشت شده است. اگر در ابیات لغات و اصطلاحات و یا ترکیبات کنایی به چشم می‌خورد از آن‌ها نیز فیش‌برداری می‌کردم تا جایی که حدود ۵ هزار فیش با عناوین مختلف و شواهد مختلف بعضی بیش از پنج شش بیت شاهد دارد ـ جمع‌آوری شد و سپس آن‌ها را تحت چهار عنوان آیات احادیث ـ لغات و اصطلاحات ـ ترکیبات کنایی دسته‌بندی گردید در قسمت آیات و احادیث ابتدا بیت مورد نظر و شمارۀ بیت در جلوی آن آمده است و سپس آیه یا حدیث با ذکر مأخذ در قسمت لغات و اصطلاحات غالباً به ذکر یک بیت شاهد اکتفا شده است، هر چند در فیش‌ها برای هر عنوان گاهی بیش از چندین بیت یادداشت شده است. اصطلاحات و کنایات در دو بخش جدا از یکدیگر ساخته و در قسمت کنایات، بیشتر کنایه در کلام منظور بوده است نه در کلمه.
