ابو فراس حمدانى‏

ابو فراس حمدانى‏

از ادباى بزرگ قرن چهارم

ابو فراس حارث بن سعيد بن حمدان بن حمدون حمدانى تَغلِبى، از ادباى بزرگ قرن چهارم، يگانه زمان خود و در فضل، ادب، كَرَم، بزرگى، مجد، بلاغت، زيركى و شجاعت، خورشيد روزگارش بود . شعر او مشهور است . صاحب بن عبّاد مى‏گفت كه : «شاعرى به پادشاهى آغاز شد و با پادشاهى پايان يافت»؛ يعنى با امرؤالقيس و ابوفراس . در شهر مَنْبِج سكونت داشت و در زمان حكومت پسر عمويش ابو الحسن سيف الدوله، در شهرهاى شام مى‏چرخيد . در چندين جنگ، آوازه‏اى به هم زد كه در آنها با روميان جنگيد و دو بار اسير گشت . در سال ۳۲۰ يا ۳۲۱ ق، به دنيا آمد و در سال ۳۵۷ق، كشته شد.

شعر او در مدح امام مهدی(ع):

شافعي أحمَدُ النَّبيُّ ومَولاي                عَليٌّ والبِنتُ والسِّبطانِ

وعَليٌّ وباقِرُ العِلمِ والصادِقُ                 ثُمَّ الأمينُ بالتِّبيانِ

وعَليُّ ومحمّد بن عَليٌ[۱] وعَليُّ والعَسكَريُّ الداني

والإمامُ المَهديُّ في يَومٍ لا                  يَنفَعُ إلّا غُفرانُ ذي الغُفرانِ

احمد پيامبر شافع و مولاى من ، است.             نيز على و دختر پيامبر و دو نواده اويند

و على و باقر علم و صادق                سپس امانتدار بيان

و على و محمد بن علىّ                    و على و عسكرى كه همين نزديكى ها است

و امام مهدى در روزى كه                 جز آمرزش آمرزش گر، چيزى سودى ندارد.[۲]

نیز از اوست:

لَستُ أرجو النَّجاةَ مِن كُلِّ ما               أخشاهُ إلّا بأحمَدَ وعَليٍ

وبِبِنتِ النَّبيِّ فاطِمَةَ الطُّهرِ                  وسِبطِيهِ والإمامِ عَليٍ

والتَّقيِّ النَّقيِّ باقِرِ عِلمِ                       اللَّهِ فينا مُحَمَّدِ بنِ عَليٍ

وابنِهِ جَعفَرَ وموسى ومَولايَ               عَليٍّ أكرِم بِه مِن عَليٍ

وأبي جَعفَرٍ سَميِّ رَسولِ                   اللَّهِ ثُمَّ ابنِهِ الزَّكيٍّ عَليٍ

وابنِهِ العَسكَريِّ والقائِمِ المُظهِرِ                        حَقَّي مُحَمَّدٍ وعَليٍ

فَبِهِم أرتَجي بُلوغَ الأمانيِ                  يومَ عَرضي عَلى الإلَهِ العَليِّ.

من به رهايى از هر چه مى ترسم،                   جز به احمد و على اميدى ندارم

و [جز] به دختر پيامبر ، فاطمه پاك                 و دو فرزند او و امام على [بن الحسن ]

و پاك و پاكيزه شكافنده علم خدا                   در ميان ما محمّد بن على

و پسرش جعفر و موسى و مولاى من               على و او را به بهترين صورت گرامى بدار

و ابو جعفر هم نام رسول خدا                        و بعد پسر پاكش على

و پسر او عسكرى و قائمى كه                        حقّ محمّد و على را آشكار مى كند.

براى رسيدن به آرمان هايم به اينها اميد بسته ام               در روزى كه به پيشگاه خداى والا آورده شوم.[۳]


[۱] صححّناه من كتاب «الغدير».

[۲] المناقب، ابن شهر آشوب: ج ۱ ص ۳۱۴، الغدير: ج ۳ ص ۴۱۵.

[۳] المناقب، ابن شهر آشوب: ج ۱ ص ۳۱۴.