11 . تا حدّ ممكن ، مىكوشيم تا واژگان پيچيده و دور از ذهن را شرح دهيم
و براى اين كار ، به كتابهاى اصلى لغت و غريب الحديث (مانند : النهاية ى ابن اثير ، الصحاح جوهرى ، القاموس المحيط فيروزآبادى ، المصباح المنير فيّومى ، مفردات ألفاظ القرآن راغب) و ديگر منابع معتبر ، تكيه مىكنيم. به هر روى، سعى داريم كه معناى مناسب را شكار كنيم - البته اگر چنين تعبيرى درست باشد - و از ميان معانى متعدّدى كه گاه براى يك واژه ذكر مىشود ، معناى متناسب با سياق حديث را برگزينيم.
در شرح پارهاى عبارات و تركيبات پيچيده ، از كتابهايى كه متون حديثى را شرح كردهاند (مانند : مرآة العقول ، الوافى ، توضيحات مجلسى در بحار الأنوار ، شرح نهج البلاغة ى ابن ابى الحديد ، فتح البارى و جز اينها) نيز كمك مىگيريم. ۱
12 . اَعلام اشخاص و اَعلام جغرافيايى ، دو مورد ديگرى است كه به شرح آنها اهتمام داريم و از طريق كتب انساب و تَراجِم و منابع جغرافيايى و جغرافياى تاريخى (نظير معجم البلدان) ۲و همچنين نقشههاى جديد - كه به سفارش ما ، توسط متخصصان تهيه مىشوند - ، به توضيح اين موارد مىپردازيم.
ب - تنظيم پاورقىها
1 . تنظيم منابع (مصادر) در پانوشتها، بر پايه ميزان اعتبار منابع ، صورت
1.در ويرايش فارسى و بازبينى ترجمه، به ضرورت، به گروه ديگرى از منابع نيز مراجعه شده است، از جمله براى شرح لغات، به: لسان العرب، معجم مقاييس اللغة، غريب الحديث هِرَوى و ابن قُتَيبه و بُستى و حَربى و سَرَقُسطى، الفائق ، الطراز يحيى بن حمزه، تاج العروس، تاج المصادر بيهقى، منتهى الأرب و برخى كتابهاى مرجع فارسى، و براى شرح عبارات و تركيبات پيچيده، به: المَجازات القرآنية، المَجازات النبوية، الطراز سيّد على خان مدنى و الديباج الوضىّ، گر چه غالباً ذكر منبع، امكانپذير نبوده است.
2.در ويرايش فارسى و بازبينى ترجمه، به ضرورت، به گروه ديگرى از منابع جغرافيايى و جغرافياى تاريخى نيز مراجعه شده است، از جمله: جغرافياى تاريخى سرزمينهاى خلافت شرقى، جغرافياى تاريخى كشورهاى اسلامى، كليات جغرافياى طبيعى و تاريخى ايران و فرهنگ اَعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى، گر چه غالباً ذكر منبع، امكانپذير نبوده است.