ه - اسرار آفرينش كوهها
قرآن
(در زمين ، كوههاى استوارى افكنده است تا [ مبادا زمين ] شما را بجنبانَد، و در آن ، از هر گونه جنبندهاى ، پراكنده گردانيده است )
(و در زمين ، كوههايى استوار افكنْد تا شما را نجنبانَد، و رودها و راههايى [ قرار داد ] تا شما ، راه خود را پيدا كنيد)
(و در آن (زمين) ، كوههاى بلندى قرار داديم و آبى شيرين به شما نوشانيديم)
(آيا زمين را گهوارهاى نگردانيديم؟ و كوهها را [ چون ] ميخهايى [ نگذاشتيم] ؟)
حديث
۲۶۱.امام على عليه السلام: زمين را ساخت و آن را [در جا و مَدار خود ، ]نگه داشت ، بى هيچ اشتغالى [به آن]، و آن را استوار بداشت ؛ امّا نه بر قرارگاهى، و بر پا نگاه داشت ، بى هيچ پايهاى، و آن را بى هيچ ستون و تكيهگاهى، افراشت و آن را از كجى و انحراف ، مصون داشت و از فرو افتادن و شكافتن آن ، جلوگيرى نمود و ميخهايش (كوهها) را محكم ساخت و سدها [و موانع] آن را بر پا كرد.
۲۶۲.امام على عليه السلام- در باره شگفتانگيزى پيدايش عالم -:و صخرهها و تپّههاى بلند و كوههاى زمين را آفريد و آنها را در قرارگاهها و جايگاههاى خود ، استوار بداشت . پس قلّههاى آنها در هوا قرار گرفت و ريشههايشان در آب فرو رفت و كوههاى آن را از پستىها و دشتهايش ، برآمده ساخت و ريشههاى آنها را در دلِ زمينهاى پيرامونشان و جاهايى كه برقرارند، فرو بُرد. ستيغهاى آنها را به سوى آسمان ، بَر كشيد و نوك آنها را دراز گردانيد . آنها را تكيهگاه زمين ، قرار داد و ميخسان ، آنها را در زمين كوبيد . پس زمين ، از تكان و لرزش ، آرام گرفت ، از اين كه ساكنان خود را بلرزانَد ، يا بار خود را در دلِ خويش ، فرو بَرَد، يا از جاى خود ، حركت كند .