پژوهشى در باره اعجاز قرآن‏ - صفحه 46

او در عين قرب وجودى و احاطه قيومى، برتر از تخيل تنگ‏مايه بشرى است.
او هم آفريدگار، و هم مدبّر همه هستى است و جهان وجود، جلوه‏نمايى خويش را آنْ به آنْ از او مى‏گيرد:
(كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِى شَأْنٍ .
او در هر روزى ، مقامى دارد)
.
افعال او ، اهدافى حكيمانه دارند و بر اساس فيض، رحمت و حق صورت مى‏بندند :
(أَوَ لَمْ يَتَفَكَّرُواْ فِى أَنفُسِهِم مَّا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَآ إِلَّا بِالْحَقِ‏ّ .۱
آيا در درون خود نينديشيده‏اند كه خدا، آسمان‏ها و زمين و آنچه را ميان آنهاست جز به حق نيافريده است؟)
(وَ مَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا.۲
و بخشايش پروردگارت [از كسى‏] بازداشته نيست)
.
توحيد قرآن، توحيد خالقيت، ربوبيت و الوهيت است كه اين مراتب از هم انفصال‏ناپذيرند. قرآن در ارائه راه‏هاى خداشناسى، همه طرق آيات «آفاقى» و «انفسى»، را به روى مخاطبان بازمعرفى مى‏كند:
(سَنُرِيهِمْ ءَايَتِنَا فِى الْأَفَاقِ وَ فِى أَنفُسِهِمْ حَتَّى‏ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ.۳
به زودى به آنها آياتمان را در افق‏هاى گوناگون و در خودشان نشان مى‏دهيم تا برايشان روشن شود كه او حق است)
.
(أَفِى اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضِ .۴
آيا در خداوند شكافنده آسمان‏ها و زمين ترديدى هست؟)
.

1.روم : آيه ۸.

2.اسرا : آيه ۲۰.

3.فصّلت : آيه ۵۳.

4.ابراهيم : آيه ۱۰.

صفحه از 67