پژوهشى در باره اعجاز قرآن‏ - صفحه 36

در عين اين كه با توصيفى احساس‏برانگيز ، موقعيت و وضع روحى شخص وصف‏شده را منعكس مى‏كند، در پرتو مخارج حروف، گزينش و چينش خاصّ كلمات، نوا و فراز و فرود معنا را به لطافت تمام به تصوير مى‏كشد.
از ديدگاه احمد احمد بدوى ، هنرنمايى قرآن در تصويرپردازى، در اين آيه جلوه‏نمايى مى‏كند:
(إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا .۱
از پروردگارمان ، از روز عبوس سخت نگرانيم)
.
او مى‏گويد: در اين آيه ، سنگينى روز بازپسين ، از واژه‏واژه آن احساس مى‏شود و اوج آن در حرف «طا» كه مخرجى ثقيل دارد، لمس مى‏گردد.۲
در همين زمينه دكتر صبحى صالح مى‏گويد: ما در پيش روى قرآن با واقعيتى فراتر از سطح واژگان و قواعد ادبى آنها مواجهيم. طيف تعبير در قرآن و الهامات واژگان و تصويرهاى رنگى داستان‏ها و تابلوها و چشم‏اندازهايش، واقعيت‏هاى جاندار خارجى را با همه رخدادهايشان به تمامى برمى‏تابند، تو گويى قهرمانان اين حوادث هنوز از ميدان حيات به در نرفته‏اند و در حال زندگى اند.۳
قرآن براى تصوير و تجسيم معانى متعالى و فراطبيعى خويش و جاى‏دهى آنها در فهم مردم ، از نمونه‏هاى عينى، فراوان تمثيل و تشبيه آورده و از عنصر مجاز، كنايه و استعاره به وفور استفاده برده است كه از سويى زيبايى پر شكوهى را پديدار مى‏سازد و از سوى ديگر ، معبر مناسبى براى تفهيم حقايق متعالى است.

تشبيه‏

تشبيه، به معناى مانند كردن چيزى به چيز ديگر در صفت يا كيفيتى است و در آن

1.انسان : آيه ۱۰.

2.ر. ك: من بلاغة القرآن : ص‏۵۸.

3.مباحث فى علوم القرآن : ص‏۱۲۹.

صفحه از 67