پژوهشى در باره اعجاز قرآن‏ - صفحه 4

يا مى‏گويند: دين (قرآن) را به دروغ ساخته است. بگو: اگر راست مى‏گوييد، ده سوره برساخته مانند آن بياوريد و غير از خدا هر كه را مى‏توانيد، فرا بخوانيد. پس اگر شما را اجابت نكردند، بدانيد كه آنچه نازل شده است، به علم خداست).
(قُلْ فَأْتُواْ بِكِتَبٍ مِّنْ عِندِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى‏ مِنْهُمَآ أَتَّبِعْهُ إِن كُنتُمْ صَدِقِينَ . 1
بگو: پس اگر راست مى‏گوييد، كتابى از جانب خدا بياوريد كه از اين دو هدايت‏كننده‏تر باشد تا پيروى‏اش كنم)
.
در نقلى از امام رضا عليه السلام آمده است كه خداوند - تبارك تعالى - قرآن را با همين حروفى فرو فرستاد كه همه عرب با آن سر و كار داشتند. سپس فرمود:
(قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَ الْجِنُّ عَلَى‏ أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْءَانِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا .2
بگو : اگر آدميان و پريان گرد آيند تا همانند اين قرآن را بياورند ، نتوانند مثل آن را بياورند هر چند پشتيبان هم باشند)
.
از آيات تحدّى نيز روشن مى‏شود كه قرآن، معجزه‏اى فكرى - فرهنگى است كه به حضور شخص پيامبر وابسته نيست؛ بلكه وجودِ هميشه پا بر جاى اين كتاب در ميان بشر ، معرّف حقانيت آن است.

جلوه‏هاى اعجاز قرآن‏

اين نكته جاى درنگ است كه خود قرآن به جز يادكرد عنوان كلى عدم تهافت متن قرآن، به جهت ويژه‏اى در امر اعجاز تصريح نكرده، و گويى اين موضوع را در بعد خاصى محدود ندانسته، شناخت اين ابعاد را به انديشه بشر واگذاشته است و حق همين است كه ما نمى‏توانيم اعجاز قرآن را به جنبه خاصى محدود سازيم.

1.قصص : آيه ۴۹.

2.ر . ك : ج‏۱ ص ۳۶۸ ح ۲۴۴ .

صفحه از 67