پژوهشى در باره اعجاز قرآن‏ - صفحه 8

را به استراق سمع شبانه وا مى‏داشت!۱ قرآن اشارتى گذرا به گوش‏ايستايى همينان دارد:
(نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَ إِذْ هُمْ نَجْوَى‏ .۲
ما مى‏دانيم به آنچه گوش فرا مى‏دهند . آن هنگام كه به تو گوش مى‏دهند ، و نيز آن هنگام كه به نجوا مى‏پردازند)
.
و در همين حال براى پيشگيرى از افسون جادويى آن، مردمان را از شنيدن آن بر حذر مى‏داشتند:
(وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَسْمَعُواْ لِهَذَا الْقُرْءَانِ وَ الْغَوْاْ فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ .۳
آنان كه كافر شدند ، گفتند : گوش فرا ندهيد و در آن لغو در اندازيد ، تا شايد شما چيره شويد)
.
زيبايى زبان قرآن و قدرت آن در تسخير دل‏ها ، ويژه روزگاران كهن نبوده، بلكه امروز نيز بهترين زبان‏آوران عرب، چون: ميخائيل نعيمه، جُبران خليل جُبران و جُرج جُرداق را شيفته خود كرده است. گلدزيهر مى‏نويسد: «هيچ اثر ادبى در جهان، در شگفتىِ عظيم و بى‏نظيرى كه قرآن برانگيخت، به پاى آن نمى‏رسد».۴
جان ديون پورت مى‏نويسد: «قرآن، از نظر ادبى، شاعرانه‏ترين اثر مشرق‏زمين، دربرگيرنده نثرى موزون و مسجّع، به بليغ‏ترين و فصيح‏ترين صورت زبان عرب ونمونه اعلاى آن زبان و مملو از درخشنده‏ترين امثال و محكم‏ترين تشبيهات است. با آيات پر طنطنه‏اش ، ملكوت خداوندى را تصوير مى‏كند. آهنگ و نوا و عباراتش در ترسيم بهشت و جهنّم، تكان‏دهنده اند و...».۵

1.السيرة النبوية ، ابن هشام : ج‏۲ ص‏۳۳۸ ؛ مجمع البيان : ج‏۶ ص‏۲۵۶.

2.اسرا : آيه ۴۷.

3.فصّلت : آيه ۲۶.

4.العقيدة و الشريعة فى الاسلام : ص‏۴۱.

5.عذر تقصير به پيشگاه محمد و قرآن : ص‏۹۱؛ اسلام از ديدگاه دانشمندان غرب : ص‏۴۲.

صفحه از 67