سيّدِ قطب مى‏گويد: «تلاش اصلى من در مكتب قرآن همين است كه جنبه هنرى و ويژگى‏هاى ادبى قرآن جلوه‏گر شود و انديشه‏ها، زيبايى‏هاى نهفته آن را دريابند.... به نظر من، در آغاز نيز اَعراب از همين طريق، در حوزه جاذبه شكوه هنر قرآن قرار گرفتند و همين بيان زيبا بود كه تا ژرفاى احساس آنها نفوذ كرد و روان‏هاشان را برانگيخت».^۱

1 - 1. آرايه‏هاى سيماى قرآن‏

هر ساختمان استوار، رخنه‏ناپذير و زيبا، رهاورد مواد و مصالحى سخت و محكم و طراحى هوشمندانه مهندسى چيره‏دست است كه آنها را در مناسب‏ترين صورت، تركيب كرده است . ساختمان سخن نيز چنين است. اگر حروف و واژگان - كه تشكيل‏دهنده هسته كلام اند - ، برخوردار از صلابت و استوارى باشند و به هنگام تشكيل كلمه‏ها و تركيب جمله‏ها ، هوشمندانه ، متناسب و هماهنگ ، گزينش و تركيب يابند، كلامى فصيح (روان و خوش طبع) و بليغ (گويا و رسا) و بديع (شيوا) را پديد مى‏آورند.
حروف از لحاظ مخارج، صدا و تلفظ، خصوصيات گوناگونى دارند و بر همين اساس، به دسته‏هايى گوناگون تقسيم مى‏شوند.^۲ ريزه‏كارى‏هاى خواصّ حروف در كتب تجويد و قرائت - كه از منابع تحقيقات آواشناختى مسلمانان اند - و نيز آثار ادبى دانشمندان مسلمان، چون: سيبويه (م 177ق) ، ابن دُرَيد (م 321 ق) ، رُمّانى (م 374 ق)، باقلانى (م 403 ق)، خَفاجى (م 1069ق)، بيضاوى (م 685 ق) ، ابن جَزَرى (م 833 ق) و ... آمده‏اند.
از نگاه زبان‏شناسانه، طنين برخى واژگان و جملات قرآن ، چون آواى آبشاران و