33
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج1

۱۱.تفسير القمّى :در باره آيه : « و براى آنان ، آن دو مرد را مَثَل بزن كه به يكى از آنها ، دو باغ انگور داديم و پيرامون آن دو باغ را با درختان خرما پوشانديم و ميان آن دو را كشتزارى قرار داديم » ، فرمود : «اين آيه در باره مردى نازل شد كه به فرموده خداوند ، دو باغ بزرگ پهناورِ پُر ميوه داشت كه در آنها درختان خرما و كاشتنى هايى بود و آن مرد ، همسايه اى فقير داشت . آن توانگر بر آن تهى دست ، فخر فروخت و گفت : «من از تو مالدارتر و از جهت نفرات ، از تو نيرومندترم . و به بهشتش وارد شد» ، يعنى به باغش .
و گفت : «گمان نمى كنم كه اين نعمت ، هرگز زوال پذيرد و گمان نمى كنم كه رستاخيز ، برپا شود و اگر هم به سوى پروردگارم باز گردانده شوم ، قطعا بهتر از اين را در بازگشت ، خواهم يافت» .
مرد تهى دست گفت : «آيا به آن كسى كه تو را از خاك و سپس از نطفه آفريد و آن گاه تو را صورت يك مرد در آورد ، كافر شدى ؟ امّا من [ مى گويم : ] اوست خدا ، پروردگار من ، و هيچ كس را با پروردگارم شريك نمى سازم» .
سپس به مرد توانگر گفت : «چرا هنگامى كه وارد باغت شدى ، نگفتى : نيرويى جز از جانب خدا نيست ؟ اگر مرا از حيث مال و فرزند ، كمتر از خود مى بينى» و سپس ادامه داد : «اميد است كه پروردگارم ، بهتر از باغ تو به من عطا كند و بر آن [ باغ تو ] ، آفتى از آسمان بفرستد تا به زمين هموار و لغزنده ، تبديل شود» ، [ لغزنده ]يعنى سوخته «يا آب آن ، فروكش كند تا هرگز نتوانى آن را به دست آورى» .
آنچه مرد تهى دست در آن شب گفت ، بر سر آن باغ آمد و صبح كه شد ، مرد توانگر «براى از كف دادن آنچه در آن باغ هزينه كرده بود ، دست هايش را بر هم مى زد ـ در حالى كه داربست هاى آن ، فرو ريخته بود ـ و [ به حسرت ]مى گفت : اى كاش هيچ كس را شريك پروردگارم نمى ساختم ! و او در برابر خدا گروهى نداشت تا يارى اش كنند ، و توانى نداشت كه خود را يارى كند» .
اين است كيفر سركشى» .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج1
32

۱۱.تفسير القمّي :قوله : «وَ اضْرِبْ لَهُم مَّثَلاً رَّجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَـبٍ وَ حَفَفْنَـهُمَا بِنَخْلٍ وَ جَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًا»۱ قالَ : نَزَلَت في رَجُلٍ كانَ لَهُ بُستانانِ كَبيرانِ عَظيمانِ كَثيرَا الثِّمارِ ، كَما حَكَى اللّهُ عز و جل ، وفيهِما نَخلٌ و زَرعٌ ، و كانَ لَهُ جارٌ فَقيرٌ ، فَافتَخَرَ الغَنِيُ عَلى ذلِكَ الفَقيرِ ، وقالَ لَهُ : «أَنَا أَكْثَرُ مِنكَ مَالًا وَ أَعَزُّ نَفَرًا * وَ دَخَلَ جَنَّتَهُ»۲ أي بُستانَهُ ، وقالَ «مَا أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَـذِهِ أَبَدًا * وَ مَا أَظُنُّ السَّـاعَةَ قَائِمَةً وَ لَـئِن رُّدِدتُّ إِلَى رَبِّى لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِّنْهَا مُنقَلَبًا»۳
، فَقالَ لَهُ الفَقيرُ : «أَكَفَرْتَ بِالَّذِى خَلَقَكَ مِن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلاً * لَّـكِنَّاْ هُوَ اللَّهُ رَبِّى وَ لَا أُشْرِكُ بِرَبِّى أَحَدًا»۴ ، ثُمَّ قالَ الفَقيرُ لِلغَنِيِّ : «وَ لَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ إِن تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنكَ مَالًا وَ وَلَدًا»۵ ، ثُمَّ قالَ الفَقيرُ : «فَعَسَى رَبِّى أَن يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِّن جَنَّتِكَ وَ يُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِّنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا»۶ أي مُحتَرِقا «أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَن تَسْتَطِيعَ لَهُ طَـلَبًا»۷ ، فَوَقَعَ فيها ما قالَ الفَقيرُ في تِلكَ اللَّيلَةِ ، وأصبَحَ الغَنِيُّ «يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنفَقَ فِيهَا وَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَ يَقُولُ يَــلَيْتَنِى لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّى أَحَدًا * وَ لَمْ تَكُن لَّهُ فِئَةٌ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَ مَا كَانَ مُنتَصِرًا»۸ فَهذِهِ عُقوبَةُ البَغيِ . ۹

1.الكهف : ۳۲ .

2.الكهف : ۳۴ ـ ۳۵.

3.الكهف : ۳۶ .

4.الكهف : ۳۷ ـ ۳۸ .

5.الكهف : ۳۹ .

6.الكهف : ۴۰ .

7.الكهف : ۴۱ .

8.الكهف : ۴۲ ـ ۴۳ .

9.تفسير القمّي : ج ۲ ص ۳۵ من دون إسناد إلى أحدٍ من أهل البيت عليهم السلام ، بحارالأنوار : ج ۹۳ ص ۱۸۵ ح ۳ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج1
تعداد بازدید : 78850
صفحه از 798
پرینت  ارسال به