۹۰۴.تفسير فراتـ به نقل از ابو درداء ـ: از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شنيدم كه اين آيه را تلاوت كرد : «سپس اين كتاب را به آن بندگان خود كه برگزيده بوديم ، به ميراث داديم . پس برخى از ايشان بر خود ، ستمكارند و برخى از ايشان ، ميانه روند و برخى از ايشان ، در كارهاى نيك ، به خواست خدا پيش گام اند . اين است فضل بزرگ . بهشت هاى عدن » و آن گاه فرمود : «پيش گام ، بدون حسابرسى به بهشت مى رود . از ميانه رو ، اندكى حسابرسى مى شود و ستمكار بر خويش را يك روز ـ كه مقدارش پنجاه هزار سال است ـ نگه مى دارند ، تا جايى كه اندوه ، وجودش را فرا مى گيرد . سپس خداوند بر او رحم مى آورد و او را به بهشت مى برد» .
16 / 3
آنچه موجب تفاوت درجات مى شود
الف ـ شناخت
۹۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :فرداى قيامت ، بندگان بر حسب اندازه خردهايشان ، به درجات دست مى يابند و به مقام قرب پروردگارشان نايل مى شوند.
ب ـ كردار
۹۰۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مردى را به بهشت آوردند . بنده اش را ديد كه درجه اش از او بالاتر است . گفت : پروردگارا ! اين بنده من ، درجه اش در بهشت ، از من بالاتر است !
خداوند به او فرمود : «آرى . او را به كردارش پاداش داده ام و تو را هم به كردارت پاداش داده ام» .
۹۰۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :فاصله يك درجه در بهشت با درجه ديگر آن ، به اندازه فاصله ميان آسمان و زمين است . بنده نگاهش را به بالا مى دوزد و برقى براى او مى درخشد كه نزديك است چشمش را كور كند . از آن ، وحشت زده مى شود و مى گويد : اين چيست؟
به او گفته مى شود : «اين ، نور برادرت فلانى است» .
مى گويد : برادرم فلانى! ما هر دو در دنيا عمل [ نيك ] مى كرديم ؛ ولى اينك اين چنين بر من برترى داده شده است!
به او گفته مى شود : «او در عمل ، از تو برتر بود» . و آن گاه در دلش احساس رضايت نهاده مى شود تا خشنود گردد.
