4 . نقل نشدن آن به وسيله ساير افرادى كه بهشتى ناميده شده اند
نكته ديگرى كه موجب تضعيف حديث «عشره مبشَّره» مى شود ، اين است كه بجز عبد الرحمان بن عوف و سعيد بن زيد ، ساير افرادى كه در اين حديث ، بهشتى معرّفى شده اند ، آن را از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل نكرده اند .
همچنين اين سؤال ، مطرح است كه : چرا پيش از اين كه سعيد بن زيد ، اين حديث را در زمان عثمان از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كند ، هيچ يك از آن نُه نفر ، به نفع خود به آن استناد نكرده است ؟ و چرا در جنگ جمل ، زبير در احتجاج با امام على عليه السلام آن را از سعيد بن زيد نقل كرده ۱ ، نه از پيامبر؟
5 . عدم قبول شهادت متّهم
با عنايت به اين كه سند حديث «عشره مبشَّره» ، به عبد الرحمان بن عوف و سعيد بن زيد مى رسد و اين دو ، خود ، در شمار بشارت داده شدگان به بهشت در اين حديث اند ، شهادت آنها بر خوبىِ خود ـ هر چند در كنار ديگران ـ به اتّفاق علما ، قابل قبول نيست . ۲
6 . اضطراب در متن حديث
افزون بر ضعف اسناد حديث «عشره مبشَّره» ، اضطراب شديد متن آن ، قرينه اى ديگر بر عدم صدور حديثِ ياد شده است ؛ زيرا در برخى از گزارش ها نام پيامبر صلى الله عليه و آله در شمار بهشتيان آمده ۳ و در برخى ديگر نيامده است . ۴ همچنين در برخى گزارش ها به نقل از پيامبر صلى الله عليه و آله ، نام ده نفر ، ذكر شده ۵ و در برخى ، نام افراد به وسيله سعيد بن زيد و پس از طرح كلّىِ موضوع ، ذكر شده است . ۶ نيز در برخى از گزارش ها نام ابو عبيده جرّاح آمده ۷ و در برخى نيامده است ؛ ۸ بلكه در برخى گزارش ها ، تنها نام شش نفر ذكر شده است . ۹
1.ر . ك : الإفصاح : ص ۷۱ ، تلخيص الشافى : ج ۳ ص ۲۴۱ .
2.ر . ك : تدريب الراوى : ص ۲۶۵ . گفتنى است كه علما ، تمام شرايط شاهد را براى راوى هم معتبر شمرده اند و متّهم بودن راوى به تعريف از خودش ، يكى از موانع پذيرش روايت ، دانسته شده است . اجماع فقها در اين موضوع ، ثابت است (ر . ك : الفقه الإسلامى و أدلّته : ج ۸ ص ۶۰۴۱) .
3.سنن أبى داوود : ج ۴ ص ۲۱۲ ح ۴۶۴۹ .
4.سنن الترمذى : ج ۵ ص ۶۴۷ ح ۳۷۴۷ ، مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۴۱۰ ح ۱۶۷۵ .
5.مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۳۹۸ ح ۱۶۳۱ .
6.المعجم الأوسط : ج ۱ ص ۲۶۷ ح ۸۶۹ و ج ۲ ص ۲۸۹ ح ۲۰۰۹ .
7.سنن أبى داوود : ج ۴ ص ۲۱۲ ح ۴۶۶۹ .
8.الآحاد و المثانى : ج ۱ ص ۱۸۲ ح ۲۳۲ ، جزء ابن عاصم : ص ۸۰ .