آن, كلمات اصلى حديث ـ و گاه غالب تعبيرات و كلمات آن را ـ شرح مى كند و با استفاده از كتابهاى معتبر لغت (مانند «الصحاح» جوهرى, «قاموس» فيروزآبادى و «المصباح المنير» فيوّمى) و در برخى موارد, به ذكر نكته هاى نحوى حديث مى پردازد و در معناى آن, نكاتى را كه در تفسير روايتْ مؤثّر است, يادآورى مى نمايد و سپس به شرح متن, روى مى آورد و در چند «فصل» و گاه «مقام», «تنبيه» و «تتّمه», شرح حديث را تمام مى كند.

فهرست احاديث

همان گونه كه گفتيم, 33 حديث از مجموعه احاديث اين كتاب, اخلاقى است كه موضوعات آنها عبارت است از: جهاد با نفس, ريا, عُجب, كبر, حسد, حبّ دنيا, غضب, تعصّب, نفاق, هواى نفس و طول آرزو, فطرت, تفكّر, توكّل, خوف و رجا, امتحان مؤمن, صبر, توبه, ذكر خدا, غيبت, اخلاص, شكر, كراهت از مرگ, اقسام طالبان علم, اقسام علم, شك و وسواس, فضيلت علم, عبادت و حضور قلب, لقاء اللّه, وصاياى پيامبر(ص) به اميرالمؤمنين, اقسام قلوب, عدم معرفت حقيقى خداوند متعال و پيامبر و امامان(ع), يقين (وحرص و رضا), ولايت اهل بيت(ع), و اعمال.
و احاديث اعتقادى و كلامى اين مجموعه شريف, درباره مقام مؤمن در نزد خداوند, معرفت اسماى حق تعالى (و مسئله جبر و تفويض), صفات حق, معرفت خدا و رسول و اولى الامر, آفرينش آدم بر صورت خداوند, و خير و شرّ (و جبر و اختيار) است.
تنها حديث تفسيرى كتاب, حديث چهلم (تفسيرسوره توحيد و آيات نخستين سوره حديد) است.

اسناد احاديث

روايات اين كتاب, همه از «كافى» شريف, تأليف شيخ كلينى رازى (م329ق) نقل شده است. مؤلف در آغاز, برخى از مشايخ روايى خويش را به اين ترتيب معرّفى مى نمايد: