تحليلى درباره جبر و تفويض و امر بين الأمرين - صفحه 10

لَا يُظْـلَمُونَ . 1 هر كس نيكى اى بياورد ، ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر كس بدى اى بياورد ، جز مانند آن جزا نمى شود و بر آنان ستم روا نمى گردد» .
«الْيَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسِ بِمَا كَسَبَتْ لَا ظُـلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ . 2 امروز ، هر كسى به [موجب] آنچه انجام داده است ، مجازات مى شود . امروز، ستمى نيست . همانا خدا زودشمار است» .
بى ترديد اگر انسان در انجام دادن كارهاى ناشايست مجبور باشد ، كارهاى او دستاورد او نيستند و مجازات كردن او ظلم است .
در فصل هشتم به تفصيل ، مسئله جبر و تفويض و چيزى ميان آن دو، از نگاه قرآن و احاديث اسلامى تبيين شده و منافات داشتن نظريّه جبر با عدالت خداوند ، مورد تأكيد قرار گرفته است . از امام على عليه السلام نقل شده است كه :
لا تَقولوا : أَجبَرَهُم عَلى المَعاصيَ ، فَتَظلِموه . 3 نگوييد : آنها را به گناهان وا داشته ، كه به او ستم مى كنيد.
نيز از امام صادق عليه السلام روايت شده :
اللّهُ أَعدَلُ مِن أن يُجبِرَ عَبدا عَلى فِعلٍ ثُمَّ يُعَذِّبَهُ عَلَيهِ . 4 خداوند ، عادل تر از آن است كه بنده اى را به كارى وا دارد و آن گاه او را براى آن ، عذاب كند .

1.انعام : آيه ۱۶۰ .

2.غافر : آيه ۱۷ .

3.. ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۹ ص ۱۴ ح ۶۱۰۵ .

4.. ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۹ ص ۲۰ ح ۶۱۱۴ .

صفحه از 15