پژوهشی در باره سند «زیارت عاشورا» - صفحه 2

جَعفَرٍ عليه السلام في يَومِ عاشوراءَ . 1 محمّد بن خالد طيالسى ، از سيف بن عَميره ، چنين روايت كرده است : با صفوان بن مهران جمّال و گروهى از شيعيان ، به سوى نجف به راه افتاديم ... . هنگامى كه از زيارتْ فارغ شديم ، صفوان ، صورتش را به سوى [كربلا ، مدفن] ابا عبداللّه [الحسين] گردانْد و به ما گفت : از اين جا ، كنار سر اميرمؤمنان عليه السلام ، [امام ]حسين عليه السلام را زيارت مى كنيد .امام صادق عليه السلام ، در حالى كه من همراهش بودم ، از اين جا به آن حضرت ، اشاره كرد .
سيف بن عميره مى گويد : سپس صفوان ، زيارتى را خواند كه علقمة بن محمّد حَضرَمى ، از امام باقر عليه السلام در روز عاشورا نقل كرده است .

ظاهر اين عبارت ، اين است كه امام صادق عليه السلام همان زيارتى را كه علقمه از امام باقر عليه السلام نقل كرده ، رو به جانب مدفن سيّد الشهدا عليه السلام و با اشاره به آن ، بر زبان رانده و آن امام را اين گونه زيارت كرده است . در اين طريق ، در باره وثاقت سيف بن عميره و صفوان بن مهران ، ترديدى نيست ؛ بلكه دو مطلب ، نيازمند بررسى است :
1 . طريق ذكر شده به محمد بن خالد طيالسى ،
2 . وثاقت خود محمد بن خالد .

بررسى طريق روايت تا محمد بن خالد طَيالسى

از دو راه ، مى توان اعتبار طريق روايت به طيالسى را به اثبات رسانيد :
راه اوّل : ظاهر عبارتِ «رَوى محمد بن خالد» (به جاى «رُوى عن محمد بن خالد») ، ۲ اين است كه شيخ طوسى نسبت روايت را به محمد بن خالد طيالسى ثابت

1.مصباح المتهجّد : ص ۷۷۷ ،مصباح الزائر : ص ۲۷۲ ، بحارالأنوار : ج ۱۰۱ ص ۲۹۶ ح ۳ .

2.عبارت شيخ طوسى ، صيغه معلوم ونسبت جزمى دارد ، نه صيغه مجهول كه از ترديد شيخ طوسى در نسبت روايت به محمد بن خالد طيالسى حكايت كند .

صفحه از 5