تحقيقى درباره مكان هاى مقدّس در مسجد الحرام - صفحه 1

تحقيقى درباره مكان هاى مقدّس در مسجد الحرام

1 . حَطيم

بخشى از مسجد الحرام و مقدّس ترين مكان آن، حَطيم است كه حدود آن، عبارت اند از : رُكن حجر الأسود، درِ كنونى كعبه و مقام ابراهيم. ۱ اين منطقه پُر ازدحام است و مردم براى استلام حجر و رسيدن به درِ كعبه جهت دعا و وداع، يكديگر را لِه مى كنند. از اين رو، آن را «حَطيم» ناميده اند؛ يعنى جايى كه به همديگر فشار مى آورند و يكديگر را له مى كنند .

2 . مُلتَزَم

به مُلتزَم، «مُتَعوَّذ» ۲ و «مَدعى» ۳ هم مى گويند. بخشى از ديوار پشت كعبه است كه در نزديكى رُكن يمانى و تقريبا روبه روى درِ كنونى قرار دارد. اين امر، مورد اتّفاق عالمان و فقيهان شيعه است ؛ ۴ ولى نزد محدّثان اهل سنّت، اختلافى است: برخى، آن را ميان رُكن و مقام ابراهيم ۵ مى پندارند و بسيارى، آن را ميان درِ كنونى كعبه و رُكن حجر الأسود مى دانند ۶ . احتمالاً منشأ اين قول، التزام و دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله در اين مكان بوده است كه شيعه نيز استلام آن را بويژه هنگام وداع، مستحب مى داند . ۷

1.. ثواب الأعمال : ص ۲۴۴ ح ۳ ، علل الشرائع : ص ۴۰۰ باب ۱۴۱ .

2.. الكافى : ج ۴ ص ۴۱۰ ح ۳ ، تهذيب الأحكام : ج ۵ ص ۱۰۷ ح ۳۴۷ .

3.. أخبار مكّة ، ازرقى : ج ۱ ص ۳۴۷ .

4.. الكافى : ج ۴ ص ۵۳۲ ح ۳ و ص ۴۱۰ ، تهذيب الأحكام : ج ۵ ص ۱۰۷ وص ۱۰۸ ح۳۵۰ ، دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۳۱۴ ، بحار الأنوار:ج ۷۴ ص ۳۲۷ ح ۹۷ (توضيح مجلسى در ذيل حديث) ، مدارك الأحكام : ج ۸ ص ۱۶۳ ، جواهر الكلام : ج ۷ ص ۱۹۱ .

5.. المعجم الكبير : ج ۱۱ ص ۲۵۴ ح ۱۱۸۷۳ .

6.. الموطّأ : ج ۱ ص ۴۲۴ ح ۲۵۱ ، سنن أبى داوود : ج ۲ ص ۱۸۱ ح ۱۸۹۹ ، سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۹۸۷ ح ۲۹۶۲ ، مسند ابن حنبل : ج ۵ ص ۲۹۴ فصل عبد الرحمان بن صفوان ، أخبار مكّة ، فاكهى : ج ۱ ص ۱۶۰ باب ذكر الملتزم ، أخبار مكّة ، ازرقىّ : ج ۱ ص ۳۴۷ و ۳۴۹ ، السنن الكبرى : ج ۵ ص ۱۵۰ ح ۹۳۳۲ .

7.. الكافى : ج ۴ ص ۵۳۲ ح ۴ ، دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۳۳۳ .

صفحه از 2