احنف بن قيس بن معاويه تميمى سعدى ، ابو بحر بصرى، كه نامش را ضحّاك و برخى «صخر» گفته اند ، در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله اسلام آورد ؛ ولى ايشان را نديد . او به بردبارى و آقايى ، شهره است. از فرماندهان لشكر عمر در فتح خراسان و فرماندهان لشكر عثمان در
فتح مرو بود. در جنگ جَمَل به همراه چهارهزار نفر از قبيله اش ، از جنگ با امير مؤمنان عليه السلام دست كشيد و از سپاهيان همراه عايشه ، كناره گيرى كرد. او از فرماندهان لشكر امير مؤمنان در جنگ صفّين بود. وى جايگاه نيكويى نزد معاويه داشت ؛ ولى از ستايش امير مؤمنان عليه السلام و مدح ايشان كوتاه نمى آمد. امام حسين عليه السلام قبل از قيام ، با وى مكاتبه كرد ؛ ولى جوابى نداد. وى دوست مُصعَب بن زبير بود و از همين جهت در مسير كوفه با او همراهى كرد. او در سال ۶۷ ق ، از دنيا رفت.
