پالايش عقيده - صفحه 22

امام صادق عليه السلام نيز فرموده است :
المُستَبِدُّ بِرَأيِهِ مَوقوفٌ عَلى مَداحِضِ الزَّلَلِ .۱

6 . لجاجت

لجاجت ، يكى ديگر از موانع پالايش عقيده است و در پژوهش ها و مسائل نظرى ، يكى از لغزشگاه هاى بزرگ به شمار مى رود ؛ چراكه انديشه را از تكاپو باز مى دارد و مانع رسيدن به رأى درست مى شود ، بدون آن كه شخص لجوج ، احساس انحراف كند. امام على عليه السلام در سخنى زيبا از اين لغزشگاه پنهان ، چنين تعبير مى فرمايد :
اللَّجاجَةُ تُسِلُّ الرَّأىَ.۲لجاجت ، رأى درست را مى دزدد.
يعنى همان گونه كه دزد ، پنهانى به خانه اى وارد مى شود و هر چه را مى خواهد ، بدون آن كه صاحب خانه بفهمد ، مى دزدد ، لجاجت ها نيز مخفيانه به ذهن آدمى دستبرد مى زنند و بر انديشه او مسلّط مى گردند و او را از حقيقت باز مى دارند ، بدون آن كه صاحب فكر ، احساس كند ، و بدين طريق ، رأى درست و استوار را از او مى دزدند . نيز در سخن امام على عليه السلام آمده است كه صاحبان تعصّب ولجاجت نمى توانند از اصحاب رأى (صاحب نظران) باشند، آن جا كه مى فرمايد:
اللَّجوجُ لا رَأىَ لَهُ.۳لجوج ، رأيى [ درست] ندارد.

1.ر . ك : ج ۲ ص ۵۵۸ ح ۱۹۸۴ .

2.ر . ك : ج ۲ ص ۵۶۲ ح ۱۹۹۳ .

3.ر . ك : ج ۲ ص ۵۶۲ ح ۱۹۹۴ .

صفحه از 32