مى كند ، اين است كه در متون اسلامى ، عوامل معنوى بركت ، در كنار اسباب مادّى آن ، قرار دارند . احاديث ما ، از يك سو : پروا ، عبادت ، طهارت ، دعا ، نماز ، حج ، استغفار و مانند اينها را مبادى (زمينه هاى) بركت و توسعه در زندگى معرّفى مى كنند و از سوى ديگر ، دامدارى ، كشاورزى ، تجارت و كار را پشتوانه و مايه بركت و توسعه مى دانند .
آنچه از همجوارى اين دو دسته از عوامل بر مى آيد ، اين است كه در جهان بينى اسلامى ، اعتقاد به تأثير معنويّت در خير و بركت و توسعه و شكوفايى مادّى ، به معناى نفىِ اسباب مادّى يا كم رنگ كردن نقش آنها در توسعه نيست ؛ بلكه بدين معناست كه اسلام ، علاوه بر عوامل مادّىِ شناخته شده براى توسعه ، عوامل ناشناخته و نامرئى ديگرى را هم مؤثّر مى داند و معتقد است كه باورهاى صحيح دينى ، اخلاق شايسته و اعمال نيكو نيز در شكوفايى و توسعه اقتصادى جامعه، نقش دارند .
قرآن كريم ، در اين باره تصريح مى كند كه :
«وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى ءَامَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَْرْضِ . ¹
اگر اهل آبادى ها ايمان مى آوردند و پروا مى ورزيدند ، بركت هايى را از آسمان و زمين ، بر آنان مى گشاديم» .
خداوند ، در آيه ديگرى ، از قول نوح عليه السلام مى فرمايد :
«فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا يُرْسِلِ السَّمَآءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًا وَ يُمْدِدْكُم بِأَمْوَالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا . ²
پس گفتم: از پروردگارتان ، آمرزش بخواهيد ، كه او آمرزنده است . باران آسمان