الف ـ تأكيد بر الگو بودن پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در صدر انسان هاى شايسته :
«لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُواْ اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْأَخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا . ¹
قطعا براى شما در پيامبر خدا سرمشقى نيكوست ، براى آن كس كه به خدا و روزِ بازپسين ، اميد دارد و خدا را فراوان ياد مى كند» .
امام على عليه السلام در اين باره مى فرمايد :
وَ لَقَد كانَ فى رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله كافٍ لَكَ فِى الاُسوَةِ . ²
قطعا براى تو در پيامبر خدا ، الگويى بسنده است .
ب ـ الگو قرار دادن هر انسان شايسته ، چنان كه در سخن امير مؤمنان عليه السلام آمده است :
اِتَّقُوا اللّهَ تَقِيَّةَ مَن سَمِعَ فَخَشَعَ ، وَ اقتَرَفَ فَاعتَرَفَ ، وَ وَجِلَ فَعَمِلَ ، وَ حاذَرَ فَبادَرَ ، وَ أيقَنَ فَأَحسَنَ ، وَ عُبِّرَ فَاعتَبَرَ ، وَ حُذِّرَ فَحَذِرَ ، وَ زُجِرَ فَازدَجَرَ ، وَ أجابَ فَأَنابَ ، وَ راجَعَ فَتابَ ، وَ اقتَدى ، وَ اقتدى فَاحتَذى ، وَ اُرِىَ فَرَأى ، فَأَسرَعَ طالِبا وَ نَجا هارِبا ، فَأَفادَ ذَخيرَةً وَ أطابَ سَريرَةً ، وَ عَمَّرَ مَعادا ، وَ استَظهَرَ زادا لِيَومِ رَحيلِهِ وَ وَجهِ سَبيلِهِ وَ حالِ حاجَتِهِ وَ مَوطِنِ فاقَتِهِ ، وَ قَدَّمَ أمامَهُ لِدارِ مُقامِهِ . ³
از خدا پروا كنيد ؛ پرواى كسى كه شنيد و خشوع كرد ، و گناه كرد و اعتراف نمود ، و ترسيد و كار كرد ، و پرهيز كرد و به عمل پرداخت ، و يقين كرد و نيكى نمود ، و پند داده شد و پند گرفت ، و بر حذر داشته شد و حذر كرد ، و باز داشته شد و [ از گناه ]باز ايستاد ، و اجابت كرد و انابه نمود ، و باز گشت و توبه كرد ، و الگو بر گرفت و پيروى اش كرد ، و به او نشان داده شد و ديد . پس در طلب [ حق ]شتافت ، و گريخت و نجات يافت . پس ذخيره اى اندوخت ، و نهاد[ش] را پاك ساخت ، و