پژوهشى در باره چگونگى تشريع نماز در اسلام - صفحه 2

فطرت حنيف و سرشتى پاك بوده ، ۱
بى ترديد، بندگى خويش را به گونه‏اى به درگاه خداى يكتا ابراز مى‏نموده است. اگر چه هيچ سندى، عبادت و يا حضور ايشان را در كنيسه و كليسايى گزارش نكرده است، اما امام على عليه السلام حضور منظّم و سالانه ايشان را در غار حرا خبر داده ۲ كه به احتمال فراوان، گونه‏اى ارتباط نهان با خداى رحمان و تفكّر و ذكر و عبادت بوده است. اين ارتباط، اندكى پيش از بعثت و در سى و هفت سالگى پيامبر صلى اللَّه عليه وآله به اوج رسيد و رؤياهاى راستين و بشارت‏هاى جبرئيل، ايشان را آماده دريافت وحى و انجام فرائض الهى نمود. بنا به گزارش ابن شهرآشوب، پيامبر صلى اللَّه عليه وآله در اين دوره، وضو و ركوع و سجود را آموخت. همچنين در چهل سالگى و همزمان با بعثت، حدود نماز را فرا گرفته ؛ از آن پس، آن را به صورت دو ركعتى و بى آن كه محدود به وقت خاصى باشد، به جا مى‏آورد. ۳ دو يار وفادار پيامبر صلى اللَّه عليه وآله، امام على عليه السلام و خديجه كبرا عليها السلام - كه از همان آغاز بعثت به او گرويده بودند - نيز نماز را از ايشان آموختند. برخى گزارش‏ها از همراهى مكرّر آن دو در برپايى نماز به همراه پيامبر صلى اللَّه عليه وآله در مكّه و يا درّه‏ها و مخفيگاه‏هاى اطراف آن حكايت دارند، تا آن جا كه مكّيان و ديگران آنها را ديده و به تدريج، خبر آن در شهر پيچيده است. ۴

1.براى آگاهى از دين پيامبر صلى اللَّه عليه وآله پيش از بعثت، ر . ك : الصحيح من سيرة النبىّ الأعظم : ج ۲ ص ۱۹۵.

2.امام على عليه السلام : «لَقَد كانَ يُجاوِرُ فى كُلِّ سَنَةٍ بِحَراءَ فَأَراهُ وَ لا يَراهُ غَيرى؛ او (پيامبر صلى اللَّه عليه وآله) هر ساله در [غار ]حرا سكنا مى‏گزيد و من وى را مى‏ديدم و جز من كسى او را نمى‏ديد» (نهج البلاغه : خطبه ۱۹۲) . به نقل علّامه مجلسى از برخى منابع، اين حضور، يك ماه در سال بوده است (ر . ك : بحار الأنوار : ج ۱۵ ص ۳۶۲).

3.ر.ك: ح ۱۱.

4.ر. ك: المناقب ، ابن شهرآشوب: ج ۲ ص ۱۴ (به نقل از تفسير يعقوب بن سفيان) .

صفحه از 4