كلام او را نقض كند، دورى گزيند وگرنه چنين فردى در حقيقت با احياى باطلى ، حقّى را به پا داشته يا با ميراندن حقّى ، حقّ ديگرى را زنده كرده است كه امرى نارواست و زيبنده مؤمن نيست.^۱
قرآن كريم در موارد فراوانى كه انسان‏ها دچار انحراف گشته و از حقيقت بازمانده‏اند ، به روش بحث‏هاى جدلى پرسش‏هايى را مطرح مى‏كند كه همگى ناظر به جدال احسن اند. در ادامه به نمونه‏هايى از اين پرسش‏هاى جدلى اشاره مى‏شود:

1. جدال احسن با منكران توحيد

خداى سبحان در پرسشى جدلى ، از بت‏پرستان مى‏پرسد: آيا كسى كه همه چيز را آفريده و انواع نعمت‏هاى بى‏پايان را به شما ارزانى داشته و به ظاهر و باطن همه چيز آگاه است ، مانند بُتانى است كه هيچ يك از اين اوصاف را ندارند؟ قطعاً چنين نيست. پس چگونه و چرا شما بت‏ها را انباز خدا مى‏دانيد و در برابر آنها كرنش مى‏كنيد؟ آيا به خود نمى‏آييد و حق را در نمى‏يابيد:
(أَفَمَن يَخْلُقُ كَمَن لَّا يَخْلُقُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ * وَ إِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَآ إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ * وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَ مَا تُعْلِنُونَ * وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيًْا وَ هُمْ يُخْلَقُونَ * أَمْوَ تٌ غَيْرُ أَحْيَآءٍ وَ مَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ * إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَ حِدٌ .^۲
آيا كسى كه مى‏آفريند ، همانند كسى است كه نمى‏آفريند ؟ آيا پند نمى‏گيريد ؟ اگر نعمت‏هاى خدا را شماره كنيد آن را نمى‏توانيد بشماريد . خداوند آمرزنده مهربان است . خداوند آنچه پنهان مى‏كنيد و آنچه آشكار ، مى‏داند . آنهايى را كه غير از خدا مى‏خوانند ، چيزى را نمى‏آفرينند و خود آنها آفريده‏اند . مردگانى بى‏روح‏اند ، و نمى‏دانند كه چه زمانى برانگيخته مى‏شوند . معبود شما ، معبود يگانه است).