پژوهشى در باره مجادله در قرآن‏ - صفحه 15

شده است:
(فَجَعَلَهُمْ جُذَ ذًا إِلَّا كَبِيرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ ... .۱
همه آنها را خرد كرد ، جز بزرگ آنها را تا شايد به سراغ آن بروند)
.

سه . جدال موسى عليه السلام با فرعون‏

آيات بسيارى در قرآن ، ناظر به داستان حضرت موسى عليه السلام و مناظره ، محاجّه و جدال اَحسن آن حضرت با فرعون اند. آن حضرت هنگامى كه از سوى خداوند مأموريت يافت تا به جانب فرعون رود و او را به حق دعوت كند، چند چيز از خداوند خواست كه از جمله آنها شرح صدر و گشايش زبان بود:
(قَالَ رَبِ‏ّ اشْرَحْ لِى صَدْرِى * وَ يَسِّرْ لِى أَمْرِى * وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِى * يَفْقَهُواْ قَوْلِى .۲
گفت : پروردگارا ، به سينه‏ام گشايش ده ، و كارم را آسان ساز ، و گره از زبانم باز كن ، تا گفتارم را بفهمند)
.
از اين آيات بر مى‏آيد كه در جدال احسن ، شخص مجادل بايد از شرح صدر و تحمل برخوردار باشد و از بيانى شيوا و دور از تعقيد و ابهام بهره برد تا تفهيم و تفّهم به خوبى صورت پذيرد و حق از باطل ممتاز گردد.
ويژگى ديگر مجادل ، گفتار نرم و رفتار ملايم است كه در آيه‏اى ديگر به آن اشاره شده است:
(اذْهَبَآ إِلَى‏ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى‏ * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى‏ .۳
به سراغ فرغون برويد ، كه او سركشى كرده است ، و با او به نرمى سخن بگوييد ، تا شايد پند گيرد و يا بيمناك شود)
.

1.انبيا : آيه ۵۸ - ۶۷ .

2.طه : آيه ۲۵ - ۲۸.

3.طه : آيه ۴۳ - ۴۴.

صفحه از 23