ملّا احمد نراقى‏

ملّا احمد نراقى‏

از فقها و علمای بزرگ

شيخ مولى احمد بن مولى محمّدمهدى بن ابو ذر نراقى كاشانى(۱۱۸۵ يا۱۱۸۶ - ۱۲۴۵ ق) متخلّص به «صفايى»، عالم كبير، اديب و شاعر و فقيه بارع و مصنّف جليل و جامع متبحّر و جامع اثر علوم خصوصاً اصول فقه و رياضى و نجوم (لغت‏نامه دهخدا، مقدمه مثنوى طاقديس).

سروده ی او در مدح امام مهدی(ع):

اى نسيم صبح، اى باد صبا                مى‏رسى از سامره، صد مرحبا

بازگو با خود چه دارى اى نسيم‏                     زنده ساز اين استخوان‏هاى رميم‏

من بخوانم نكهت پيراهنى‏                بوى پيراهن كجا و چون منى؟!

يك غبارى پس هزاران خاك پاك‏                    تا كنم تعويذ خود از هر بداك‏

اى نسيم صبح، بعد از صد سلام‏                     از «صفايى» بگو به آن شه اين پيام‏

مملكت بى‏صاحب است اى پادشاه‏                  اللَّه اللَّه پاى دولت نه به راه‏

برف باريده است بر باغ جهان‏                        آفتابت تا به كى باشد نهان؟

آفتاب روى آن شه زير ميغ‏                سر زند از كوه مهر و مه دريغ‏

پر شد از ظلم و ستم روى زمين‏                     يك نظر بر سوى مظلومان ببين‏

اى تو فرزندان آدم را پدر                 اين يتيمان را بكش دستى به سر

راه حق بستند بر ما اين فِرَق‏             راه حق بگشا به ما اى راه حق‏

لوح دوران شد تهى از نقش حق‏                     اى تو دفتردار برگردان ورق.[۱]

و نيز از اوست :

اى امير كاروان واپسين‏                    اى وجودت لنگر چرخ و زمين‏

اى دليل راه هر گم‏كرده راه‏               بى پناهان جهان را تو پناه‏

اى تو سالار زمين و آسمان‏               پادشاه دوره آخرزمان‏

من يكى وامانده از كاروان‏                در عقب افتاده لنگ و ناتوان‏

در ميان رهزنان ماندم اسير               گه به بالا مى‏كشندم گه به زير

مركبم بردند و آبم ريختند                خون من با خاك ره آميختند

بر كنار ره نگاهى باز كن‏                  اين كنارافتاده را آواز كن‏

از تو يك آواز و از من صد جواب‏                  از تو خواندن سوى خود، از من شتاب‏

اى تو كشتيبان درياى شگرف‏             ناخداى كشتى اين يمّ ژرف‏

كشتى‏ام بشكست و من گشتم غريق‏                 اندرين درياى ذخّار و عميق‏

مى‏برد موجم همى بالا و زير             دست من گير اى خدايت دستگير

ده نجات عاجزِ بى‏دست و پا             از هلاك - اى ناخدا - بهر خدا.[۲]

و نيز از اوست :

اى باد صبا كاش رسانى خبر ما                      گاهى به سوى ماهِ نهان از نظر ما

فرياد كه مُرديم به جايى كه از آن جا                هرگز نرسد جانب ياران، خبر ما

ما را بكُش از غمزه خونريز و مينديش‏             در حشر نپرسند ز خون هدر ما

يارا همه بينند جمال تو و خون شد                  در حسرت يك نيم‏نگاهى جگر ما

تا بال و پرى بود، ز دامت نپريديم‏                   در كنج قفس ريخت كنون بال و پر ما

آن يار كه عمرى است كه از ما شده پنهان‏                      روزى بود آيا كه درآيد ز در ما؟

در كنج قفس، جان بسپرديم به حسرت‏                        فرياد كه صيّاد نيامد به سرِ ما

ما سر نكشيم از قدم يار «صفايى»                    تيغ آيد اگر از قدم او به سر ما.[۳]


[۱] مثنوى طاقديس: ص ۸۶.

[۲] مثنوى طاقديس: ص ۲۰۹.

[۳] مثنوى طاقديس: ص ۴۵۴ .